لوله‌کشی گاز تهران - وجود بقایای آتشکده ها و معابد نظیر آتش جاودانی نزدیک کرکوک که به مشعل بخت النصر معروف بود، در نزدیکی یک مخزن گاز طبیعی قرارداشت. بقایای معابد زرتشتیان نزدیک مسجد سلیمان و روایات تاریخی از آتش جاودانی آتشکده آذرگشب در آذربایجان همگی گواهی است بر کاربرد گاز طبیعی توسط ایرانیان باستان. ایرانیان پیش از فلسطینی ها، سومری ها و چینی ها از نفت و گاز بویژه برای آتش مقدس استفاده میکردند.
در دوره جدید، در سال 1807 وینسور برای اولین بار روش ایجاد روشنایی گازی در خیابان های لندن را به نمایش گذاشت. در سال 1819 در لندن حدود 482 کیلومتر لوله کشی وجود داشت که گاز مورد نیاز حدود 50 هزار مصرف کننده گازی را تأمین می کرد. در سال 1972 ویلیام مرداک توانست با استفاده از انرژی گاز، روشنایی خانه خود را تامین کند. در سال1979 فیلیپ لبون نخستین آزمایش خود را به روی گازی آغاز کرد که در اثر حرارت دادن خاک اره و زغال سنگ به دست می آمد. وی روش تقطیر گاز حاصل از چوب را به ثبت رساند.
ناصرالدين شاه، پس از سفر به اروپا، به فکر روشنایی معابر افتاد. افتتاح روشنی چراغ گاز، در دارالخلافه، مربوط به سال ۱۲۹۸ ق. در دوره ناصری است. در دوره مظفری کارخانه چراغ گازی در تهران و در خياباني به همين نام در سال 1323 ق. تاسيس شد. کارخانه چراغ گاز، ديگ‌هاي دردار پيچ و مهره‌اي بزرگي داشت که در آن کاربيت می ریختند و گاز تولیدی را به وسیله لوله به چراغ های کوچه های اندرون و خیابان ناصریه منتقل می کردند و چراغ ها توسط عده‌اي چراغچي روشن مي‌شد. این نخستین گازرساني تهران است که روشنایی معابر را تامین می کرد.
استفاده محدود گاز در ایران تا تاریخ 1908 میلادی که نخسین چاه ایران در مسجد سلیمان به نفت رسید کم و بیش ادامه داشت. پس از استخراج نفت ،گازهای همراه اجباراَ در محل سوزانده میشدند. گازهای استحصالی سوخته و به هدر میرفت . تدریجاَ که منابع نفت یکی پس از دیگری احداث و به بهره برداری می رسید، استفاده از گاز طبیعی برای تامین سوخت و محرکه های کمپرسور و مولدهای برق، مصارف داخلی، منازل سازمانی در مناطق نفتخیز از جمله مسجد سلیمان، آغاجاری، هفتگل و آبادان مورد توجه قرار گرفت و در کنار فعالیت های اصلی تولید، انتقال و پالایش نفت خام در نواحی جنوبی ایران، فعالیت های محدودی برای تهیه و به عمل آوردن گاز طبیعی توسط شرکتهای عامل در حوزه قرار داد بعمل می آمد.
در ایران، در ابتدا فقط نفت استخراج می شد، در حالی که همراه آن مقدار زیادی گاز هم تولید می گردید. از 1910 تا دهه 1960 گازهای تولید شده به همراه نفت عمدتا سوزانده می شد. در اوایل دهه 1990 طی قراردادی در مقابل احداث کارخانه ذوب آهن توسط روسیه در ایران، گازهای همراه نفت استخراج شده با خط لوله به روسیه منتقل شد. در واقع، به مدت 50 سال این گازها می سوخت و استفاده ای از آن نمی شد. اما پس از آن و همزمان با صادرات به روسیه، برای اولین بار، گازهای تولیدی همراه نفت، در شیراز مورد استفاده قرار گرفت. در واقع، کارخانه سیمان شیراز اولین کارخانه ای بود که گازی شد و به تدریج گازکشی به سایر شهرهای ایران شکل گرفت.
اولین استفاده از گاز طبیعی، خارج از مناطق نفت خیز برای تغذیه کارخانه جدید التاسیس مجتمع کود شیمیایی شیراز بود که در سال 1344 واحد مذکور احداث و بهره برداری از آن آغاز شد و برای خوراک اولیه آن نیاز به گاز طبیعی بود . برای این منظور خط لوله ای به قطر 10اینچ و طول تقریبی 215 کیلومتر از گچساران به شیراز احداث گردید .در سال 1344 با امضاء پروتکلی صدور گاز مطرح و شرکت ملی گاز ایران تاسیس شد.
برنامه لوله‌کشی گاز تهران
روز سیزدهم اسفند سال ۱۳۵۶ شرکت ملی گاز ایران اولویت‌های اجرای طرح لوله‌کشی گاز در برخی از مناطق تهران را به این شرح اعلام کرد: براساس این برنامه‌ریزی مردم مناطق شمال و گیشا و زعفرانیه و مناطق دروس تا پایان ۶ ماهه ۱۳۵۹، شهرک اکباتان از اول سال آینده (۵۷)، شهرک غرب (خوردین) تا پایان شش ماهه دوم ۱۳۵۸، مناطق تجریش و نیاوران، پایان سال ۱۳۶۰، تهرانپارس تا پایان سال ۱۳۶۰، منطقه محمودیه تا پایان شش ماهه اول ۱۳۶۱، منطقه بین شاهرضا (انقلاب) و بلوار الیزابت (کشاورز) تا پایان سال ۱۳۶۳، منطقه بین شهیاد (آزادی) تا شهرآرا، تا پایان سال ۱۳۶۵، منطقه شرق روزلت (مفتح) تا پایان سال ۱۳۶۶ دارای گاز لوله‌کشی خواهد شد.(شرکت ملی گاز ایران)
2017 © All rights reserved.