زالزالک

زالزالک - در کوه های شمیران به طور وحشی این گیاه به خصوص نوع زرد آن به صورت پراکنده وجود دارد. زالزالک فروشی از مشاغل دوره گرد تهران قدیم بود و هنوز هم هست.

زالزالک با نام های خَفجه،کیالک،رَمَلُک دارای سه نوع زرد، سیاه و قرمز (شغالی) است. زالزالک در ایران در استان‌های خراسان شمالی، قزوین، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان، اردبیل، لرستان، گیلان، مازندران، مرکزی، قم، همدان، اصفهان، کردستان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، خوزستان، کرمانشاه، چهارمحال وبختیاری و ایلام می‌روید. که رتبه اول تولید زالزالک در ایران به آذربایجان شرقی تعلق دارد. در همدان گیویج در صفهان گوِیج و در شهرهای دیگر اسامی دیگری دارد.

«زالزالک که یک گیاه ضد نارسائی قلبی و کاهش دهنده فشارخون است، خاصیت ضد اضطراب نیز دارد. در یک مطالعه دوسوکور راندم همراه با گروه کنترل و دارونما اثربخشی عصاره گیاهی زالزالک در درمان اختلالات ناشی از اضطراب بر روی ۲۶۴ نفر مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد که این دارو در درمان اضطراب کاملاً مؤثر است»

Hanus M, t al. (۲۰۰۴). Double-blind, randomized, placebo-controlled study to evaluate the efficacy and safety of a fixed combination continuing two plant extracts (Crataegus oxycantha and Eschscholzia california) in anxiety disorders. Curr Med Res Opin.

 «گاهی نیز خاصیت‌ها و ویژگی‌های خوراکی‌های خود را در نغمه‌هایشان اعلام می‌کردند، مانندصفرا بُر است شاه‌توت؛ بی‌بلاگَرْمَک، تُنگِ طلا گَرْمَک؛ عصای پیر است بَلال، رستم دستان است بَلال!، یا شیرْ بَلال و شورْ بَلال، شیرِقوچانی بَلال، برّه بریانی بلال!؛ و زال، زالزالکِ، رستمِ زالِ زالکِ.»/ مستوفی، عبدالله، شرح زندگانی من، ج۱، ص۱۵۹-۱۶۵ برای دسته‌بندی دوره‌گردان و نحوه عمل آن‌ها، تهران، ۱۳۴۱-۱۳۴۳ش.؛ فلور، ویلم، جستارهایی از تاریخ اجتماعی ایران در عصر قاجار، ج۲، ۱۱۴-۱۱۵، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران، ۱۳۶۵ش.

« در دو نغمه اخیر، فروشنده توصیفی شاعرانه و زیبا از زالزالک و بلال ارائه می‌دهد. فروشنده زالزالک با استفاده از همانندگی نام زالزالک و زال (شخصیت افسانه‌ای حماسی پدر رستم)، اندازه این میوه را به اندام بزرگ و تنومند او تشبیه می‌کند. فروشنده بلال هم با هوشمندی و شم تجاری و هنری خود شیری و تُرد و لذیذ بودن ذرت برشته و نمک‌سودْ شده را به شیرِ دام‌های قوچانی و طعم لذیذ بّره بریان شده تشبیه می‌کند و به این گونه شوق مردم را در خریدن و خوردن این میوه‌ها برمی‌انگیزد»

                - Boloukbashi، A and W O Beeman، ج۱، ص۲۵۲-۲۵۳، Society and a Time for Pleasure، Iran Elements of Destiny، ed Sh Amirarjomand، England، ۱۹۷۸.