دوزاری

دوزاری – سکه دو ریالی، معادل دویست دینار جدید و دو هزار دینار قدیم است که در تداول عام به دلیل کثرت استعمال دوزاری(دو هزاری) معروف شد. این سکه در اواخر دوره پهلوی و حتی تا سال ها پس از 1357 کاربرد داشت، اما عاقبت به دلیل تورم و کاهش ارزش پول ایران از ارزش افتاد و از گردش پولی کشور خارج شد. تا اواخر عصر پهلوی و نخستین سال های پس از انقلاب سکه دوزاری تنها سکه ای بود که با آن می شد از تلفن همگانی استفاده کرد.

 اصولا یکی از سکه های پرکاربرد جامعه بود، زیرا بسیاری از کالاها و خدمات با پنجزاری و دوزاری ارزیابی و خریداری می شد.

هر قران معادل ۲۰ شاهی و هر شاهی معادل ۵۰ دینار بوده است. به این ترتیب هر قران معادل هزار دینار ارزش داشت و از این رو به قران هزاری یا در تداول عام «زار» می گفتند، اما پس از تبدیل قران به ریال در عصر رضاشاه هرچند ریال جایگزین قران شد ولی در عمل بیش از آن ارزش داشت، زیرا قران هزار دینار بود و ریال صددینار. یعنی یک ریال برابر یک قران و بیست و پنج دینار بود. به همین دلیل در اوایل پهلوی دو ریال را دو قران و ده شاهی حساب می کردند. در بستر زمان نسل های بعد با فراموشی ارزش قران قدیم دو ریالی همان ارزش خود را یافت.

ضرب‌المثل‌های کاربرد دوزاری، نشان از بی‌ارزشی این سکه در اواخر عمرش دارد. نظیر کاربرد غاز «در صدتا یه غاز»

 ضرب‌المثل های؛ «دوزاریش افتاد» «دوزاریت نیفتاد» و غیره هم حکایت از کابرد تنها این سکه در برقراری تلفن همگانی داشت. حکایت خاطره انگیز نسل گذشته است.