جعفرخان حاکم تهران

جعفرخان حاکم تهران - از وقایع ناخوشایندی که در طول اقامت کریم‌خان در تهران روی داد، کشتار افغان‌های مقیم تهران بود که چند بار به شورش و شرارت برخاسته، شهر را غارت و خانه‌ها را ویران کرده بودند.( جغرافیای تاریخی تهران، ج۱، ۵۴-۵۷.) کریم‌خان که می‌کوشید نابسامانی‌ها و پریشانی‌های قلمرو خود را از میان بردارد و وجود افغان‌ها را مانعی بزرگ بر سر این راه می‌دید،( پری، ۸۰.) بنابراین گروهی از افاغنه را به قتل رساند.( مجمل التواریخ، ج۱، ۳۲۲-۳۲۳) کریم‌خان زند در ذیقعده ۱۱۷۵/مه ۱۷۶۲ تهران را به قصد تسخیر آذربایجان ترک کرد و در غیاب خود اداره شهر را به حاج جعفرخان، از بزرگان تهران واگذارد(پری، ۸۶) کریم‌خان با چیرگی بر آذربایجان، بر سراسر ایران به استثنای خراسان که به احترام نادرشاه به آن‌جا نمی‌تاخت، سیطره یافت. سپس در ۱۱۷۶ق. از تهران روانه شیراز شد و غفورخان تهرانی را به حکومت این شهر منصوب کرد. غفورخان تا چندی پس از مرگ کریم‌خان زند (صفر ۱۱۹۳/ فوریه ۱۷۷۹) حاکم تهران بود، تا آن‌که سرانجام، در حالی که در محاصره آقامحمدخان قاجار قرار داشت، در ۱۱۹۷ق. به بیماری وبا درگذشت. چون این بیماری به اردوی آقامحمدخان قاجار نیز که در شمیران استقرار داشت، سرایت کرد، خان قاجار نتوانست در آن سال تهران را مسخر سازد. بنابراین دست از محاصره تهران کشید و به دامغان رفت (مرآة البلدان، ج۱، ۸۴۶-۸۴۷) و پس از چندی از دامغان به استراباد عزیمت کرد تا به تقویت قوای نظامی خود بپردازد.