باتمانقلیچ

.

باتمانقلیچ - سپهبد نادر باتمانقلیچ (۱۲۸۲ تا ۱۳۷۰)، در دانشکده افسری تهران به تحصیلات نظامی پرداخت. سپس برای ادامۀ تحصیل عازم سوئیس شد. باتمانقلیچ در سال ۱۳۳۲ به درجه سرلشکری رسید. بعدا در آلمان به اتمام رسانيد و دوره دانشگاه جنگ را نيز طي نمود. در 1326 به درجه سرتيپي و در 1330 به درجه سرلشگري و در 1336 به مقام سپهبدي رسيد. مدتي فرمانده تيپ اردبيل بود، بعد رياست اداره باربري و تسليحات ارتش به عهده‌اش قرار گرفت. چندي هم رييس تربيت‌بدني شد.

در 1331 رياست اداره شهرباني را دكتر محمد مصدق به او تكليف كرد، اما نپذيرفت و در همان سال رياست دفتر نظامي و ژنرال آجوداني شاه را پذيرفت. در مرداد 1332 فرمان رياست ستاد ارتش را دريافت كرد

در کودتای ۲۸ مرداد به مخالفان دولت دکتر مصدق پیوست و به همراه زاهدی نقشی فعال در شکل‌گیری کودتا داشت. بنابراین پس از انجام کودتا، هنگامی که زاهدی حکم نخست وزیری خود را از نصیری دریافت کرد، باتمانقلیچ نیز از سوی نخست‌وزیر تازه، به ریاست ستاد ارتش گمارده شد.

وی به‌همراه فرماندار نظامی وقت تهران سرتیپ تیمور بختیار در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۳۴ کار تخریب حضیرةالقدس را آغاز کردند.

او با درجه سپهبدی بازنشسته شد و آخرین سمتش استانداری خراسان و نیابت تولیت آستان قدس رضوی بود.

پس از انقلاب به خاطر مشارکت در کودتای ۲۸ مرداد دستگیر شد و به اعدام و حبس ابد محکوم گردید. اما بعدا به دستور آیت الله خمینی آزاد شد و به آمریکا رفت و در سال ۱۳۷۰ درگذشت. / دنیای اقتصاد،پنجشنبه 6 بهمن 1390؛ موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، فاطمه معزی