خازن صرف جیب– وقتی ناصرالدین شاه، میخواست انعامی به کسی بدهد، حواله پرداخت آن را به اداره صرف جیب مبارک میداد. وجوه پیشکشی (رشوه) و پولهای کم را به این اداره تحویل میدادند و پولهای زیاد را به خزانه، به حساب وجوهات خاصّه. در اصطلاح عهد قاجاریان وجهی است که برای بخشش شاه با دست...
ادامه مطلب
خالکوبی – خالکوبی واژه ای پارسی است. «خالکوبی در ایران بیشتر نزد پهلوانان و اوباش جاهل مرسوم بودهاست.»/ کتیرایی. زنان بیشتر از مردان برای زیبایی خالکوبی میکردند و مردان، به ویژه جوانان و داشمشدیها هم خالکوبی میکردند. در سال ۱۹۹۱ پیکر یخزده مردی در کوههای آلپ پیدا شد که ۶۱ خالکوبی بر بدن خود داشت....
ادامه مطلب
خاله رو رو در مهمانیهایِ مؤکداً زنانه اندرونیها، قطعات ضربی توسط برخی از زنان صاحب ذوق و استعداد اجرا میشده که اغلب جنبه نمایشی نیز داشته است. این قطعات به تمامی، غیر از یک مورد («خاله رو رو»)، غیرملودیک بوده، و براساس ریتم خاصی که در موسیقیشناسی «ریتم کودکانه» نامیده میشود، اجرا میشدهاند. محتوای این...
ادامه مطلب
خان خانان در سال ۱۲۷۹ ق.، ناصرالدین شاه قاجار تصمیم گرفت تا حکومت مازندران را به انوشیروان خان عینالملک، فرزند سلیمان خان قاجار، واگذار کند. این انتصاب در تهران انجام شد و نشاندهنده توجه شاه به خاندان قاجار و اعتماد به افراد نزدیک به دربار بود. سلیمان خان قاجار، پدر انوشیروان خان، از چهرههای سرشناس...
ادامه مطلب
خانِ والده نامی است که در نوشته های فارسی به کاروانسرای بزرگ ملکه مادر (به ترکی عثمانی: بیوک والده هان. به ترکی Büyük Valide Han) گفته شده است. خان والده کاروانسرای بزرگی در بازار بزرگ استانبول است. این کاروانسرا و محله اطراف آن سالها محل زندگی ایرانیان مقیم استانبول و جای اقامت بازرگانان ایرانی بود...
ادامه مطلب
خانم تا ضعیفه زشتی و زیبایی، جوانی یا پیری در برتری یافتن زنان نزد صاحبان حرمسراها تاثیر فراوانی داشت. به زنان حرم “خانم” گفته میشد و عناوینی که به زنان درجه ۲ یا پایینتر میدادند به ترتیب عبارت بود از: “بیگم باجی” و “ضعیفه”.(پولاک، یاکوب ادوارد، سفرنامه پولاک، ترجمه کیکاووس جهانداری، ص۱۵۷.)
ادامه مطلب
خانم تاریخ تهران – در دوره شاه تهماسب تهران صاحب حصار و اعتبار شد، اما با وجود توجه بسیار شاه تهماسب به تهران، او اقدامی برای ایجاد بناهای دولتی و یا سلطنتی در این شهر نکرد. نخستین بناهایی که پس از تکمیل بارو در تهران ساخته شد، حمام، تکیه و مدرسه خانم است که به...
ادامه مطلب
خانم خواهر شاه تهماسب پس از احداث حصار تهران توسط شاه تهماسب توجه خواهر شاه به تهران جلب شد. نخستین بناهایی که پس از تکمیل بارو در تهران ساخته شد، حمام، تکیه و مدرسه خانم است که به دستور «خانم»، خواهر شاه طهماسب در محله چاله میدان از قدیمیترین نقاط مسکونی تهران بنا شد که...
ادامه مطلب
خانه آیت الله کاشانی در دوران نهضت ملی نفت، خانه آیت الله کاشانی در خیابان پامنار بود. گواینکه خانه دیگری را هم در بازارچه نایب السلطنه بدو نسبت می دهند که پیش از خانه پامنار آنجا ساکن بوده است. مسجد آقا بهرام در خیابان پامنار در دوران سکونت او در این محله به همت آیت...
ادامه مطلب
