الف

اسلحه‌‌فروشى

در گذشته خریدن اسلحه كم و بیش براى همه امكان‌‌پذیر بود و حداكثر با كسب اجازه‌‌اى از دولت مى‌‌شد تفنگى خریدارى كرد. البته رجال و اعیان و اشراف از همین قاعده نیم‌‌بند هم مستثنى بودند و خود و افرادشان مى‌‌توانستند اسلحه داشته باشند.  مركز خرید و فروش اسلحه در تهران قدیم در چهارسوق كوچك در...
ادامه مطلب

اسلك

(به فتح الف و سین و لام) به معنى استخرك است ! رجوع کنید به آزاد بر.
ادامه مطلب

اسلیمى

طرح اسلیمى، تركیبى از اشكال گل و بته با خطوط منحنى است كه در معمارى بناهاى ایرانى – اسلامى به خصوص كاشى‌‌كارى و گچبرى و نقاشى و حتى نقوش سفالگرى و غیره كاربرد فراوان دارد. كاشى‌‌كارى ملهم از این طرح در دوره قاجاریه نیز چون گذشته مرسوم و متداول بود، اگرچه این هنر در گنبد...
ادامه مطلب

اسم شب

[عربى + فارسى] كلمه‌‌اى رمزى براى تبادل میانِ افراد و شناسایى آن‌‌ها به هنگام رفت و آمدهاى شبانه در اماكن نظامى؛ «در محل احتیاط هر نوبه كه قراول را عوض مى‌‌نمایند اسم شب را هم تغییر دهند». (بهرام میرزا، 1267 ق.، برگ 146). «آن‌‌وقت رسم چنین بود كه اسم شب قراول‌‌هاى دور عمارت را شاه...
ادامه مطلب

اسم شب ارگ

در ارگ تهران، بعد از آن‌‌كه مقررات خاصى براى عبور و مرور افراد و ترتیب خدمت قراولان از طرف شجاع‌‌السلطنه وضع شد، هر غروب اسم شبى تعیین مى‌‌گردید تا كسانى كه مجاز به عبور هستند با اعلان آن از قراولان اجازه تردد پیدا نمایند: «.. اسم شب ارگ با مقرب الخاقان شجاع‌‌السلطنه است. شب‌‌ها وقت...
ادامه مطلب

اسماعیل

میرزا اسماعیل خان پسر میرزاابوالحسن خان شیرازى معروف به بانكى پسر میرزا سیدمحمدجعفرخان خورموجى حقایق‌‌نگار و مؤلف حقایق الاخبار.  اسماعیل خان، زبان انگلیسى را خوب حرف مى‌‌زد. بسیار زیرك و باهوش بود. جزو كاركنان و جاسوس‌‌هاى انگلیس در تهران به شمار مى‌‌رفت. در سال 1332 ق. بنابر سفارش انگلیس و با تصویب مرنارد بلژیكى، رئیس...
ادامه مطلب

اسماعیل

اسماعیل خان قرچه‌‌داغى فراش‌‌باشى در ابتدا در دستگاه عباس‌‌میرزا، نایب‌‌السلطنه، و پسرش، محمدمیرزا، مشغول خدمت بود. در سال 1249 ق. كه محمدمیرزا پس از درگذشت عباس‌‌میرزا ولیعهد شد، اسماعیل‌‌خان به سمت فراش‌‌باشى او انتخاب گردید و در سال 1250 ق. كه محمدمیرزا به سلطنت رسید، اسماعیل‌‌خان با همان سمت همراه او به تهران آمد. در...
ادامه مطلب

اسماعیل

اسماعیل ریخته‌‌گر اصفهانى توپ مروارید را در سال 1233 ق. به فرمان فتحعلى شاه ساخته است. !رجوع کنید به توپ مروارید
ادامه مطلب