اذون

یاقوت حموى در صفحه 96، جلد هشتم معجم البلدان، مى‌‌گوید:  «اذون دیهى از نواحى پهنه قصران خارج از نواحى رى است و ابوالعباس احمد بن حسین بن بابازیدى بدانجا منسوب است.» ابوالعباس سال 495 ق. در اذون متولد شده و اذون در زمان پیدایش نام تهران در سال 261ق. آباد بوده است.  به قرینه زیدى...
ادامه مطلب

ارابه

(معرب آن عرابه است) یكى از وسایل نقلیه تهران قدیم بود شبیه گارى كه از چوب ساخته مى‌‌شد. دو چرخ و گاه چهار چرخ داشت و اسبى آن را با هدایت شخصى مى‌‌كشید و براى حمل افراد و كالا به كار مى‌‌رفت.  دكتر هینریش بروگش، سفیر پروس (آلمان) در ایران (1859-1861 م)، در سفرنامه خویش...
ادامه مطلب

ارابه كر

ارابه‌‌اى كه براى شستن ناپاكى‌‌ها در مساجد به كار مى‌‌بردند.  «امام جمعه نگذاشت سخنش را دنبال كند و به یكباره بانگ برآورد: «اى سید بى‌‌دین، اى لامذهب، بى‌‌احترامى به شاه كردى. اى كافر، اى بابى، چرا به شاه بد مى‌‌گویى؟…»  از این رفتار او سید جمال (واعظ اصفهانى) بالاى منبر خیره ماند و باشندگان سخت...
ادامه مطلب

اراج

دیهى در شمال شرقى تهران و شرق تجریش از توابع شمیران بود كه اكنون دیگر خارج از تهران به حساب نمى‌‌آید و از مناطق شهرى شمرده مى‌‌شود. جمعیتش سابقاً دویست نفر و در فرهنگ آبادى‌‌هاى كشور 539 نفر ذكر شده است. دبستان، انجمن ده و صندوق پست دارد. از قنات مشروب مى‌‌شود. شش هكتار گندم...
ادامه مطلب

اراضى

كلمه «اراضى» را در نقشه‌‌هاى بره‌‌زین و كرشش نمى‌‌بینیم و نخستین بار در نقشه نجم‌‌الدوله چاپ سال 1309 ق. است كه در سطح تهران ناصرى در بخش‌‌هاى جدید این واژه را مشاهده مى‌‌كنیم. چون با گسترش ناگهانى سطح تهران از حصار صفوى به حصار ناصرى زمین‌‌هاى فراوان و وسیعى داخل حصار شهر واقع شد. اما...
ادامه مطلب

اراضى آقا سید محمد

این قطعه زمین در اواخر دوره ناصرى براساس نقشه نجم‌‌الدوله از شمال به خیابان دروازه مشهد (خیابان خراسان) از غرب به سراى همدم و از شرق به اراضى نجف‌‌آباد و از جنوب به اراضى حاجى میرزا رضاى طبیب محدود بوده است. مرز شرقى این اراضى كوچه شهید زالى است.
ادامه مطلب

اراضى آقا میرزا محمد رئیس

در مجاورت ضلع شرقى خیابان بى‌‌نام (شیخ هادى فعلى) و جنوب كوچه بى‌‌نام (خواجوى فعلى) قطعه زمین كوچكى در اواسط دوره ناصرى قرار داشت كه به میرزا محمد رئیس تعلق داشت. در این اراضى امروز ساخت و ساز شده است.
ادامه مطلب

اراضى آقاخان سرتیپ

قطعه كوچكى با نام زمین آقاخان سرتیپ در اواسط دوره ناصرى در جنوب اراضى صنیع الملك قرار داشت كه از شرق به خانه نواب شیخ سیف‌‌الدین و از جنوب به خانه محمدتقى خان سرتیپ و از غرب به زمین محمودخان سرتیپ و از شمال چنان‌‌كه گفته شد به اراضى صنیع الملك محدود مى‌‌شد.
ادامه مطلب

اراضى اقبال‌‌الدوله

در دوره ناصرى در ضلع شمالى خیابان امیریه (امام خمینى) و در فاصله خیابان بى‌‌نام (شیخ هادى) و خیابان باغ انگورى (ولى عصر) از شرق به غرب چهار قطعه باغ و زمین قرار داشت بدین ترتیب:  الف) قطعه زمینى بى‌‌نام.  ب) باغ حاجى شیخ زین‌‌العابدین.  ج) زمین اقبال‌‌الدوله.  د) سراى آقا.  امروز در این اراضى...
ادامه مطلب

اراضى امین‌‌الدوله

در اواخر دوره ناصرى اراضى وسیعى از زمین‌‌هاى شمال شرقى تهران ناصرى متعلق به امین‌‌الدوله بود كه در بخش اعظم آن پارك معروف خود را احداث كرد. ولى امین‌‌الدوله در آن زمان هنوز اراضى بایرى داشت كه بدون مستحدثاتى افتاده بود و در شرق پارك او قرار داشتند.  شمال این اراضى خیابان مورب بین دروازه‌‌هاى...
ادامه مطلب