در تهران نیز مانند شهرهاى دیگر از دیرباز مردم شاهد احداث بناهاى عام‌‌المنفعه نظیر مسجد، آب انبار، سقاخانه و دستشویى عمومى و غیره توسط اشخاص خیرخواه بوده‌‌اند. از آن‌‌جا كه تعداد این بناها بسیار زیاد است شرح هر یك به جاى خود مى‌‌آید.

از آبادى‌‌هاى رى

جزو دهستان آوران از شهرستان كرج ازتوابع استان تهران است. در این آبادى آثار باستانى باقى مانده از آتشگاه (آدران) از عصر ساسانى به جاست. !رجوع کنید به آدران.

ابوابجمعی- دخلها و دریافتهای صاحبجمعی؛ وصولیهای مادر حسابی؛ مأخوذیهای محصل خراج و مانند آن

شاهزاده ابوالحسن میرزا معروف به شیخ‌‌الرئیس و متخلص به حیرت پسرمحمدتقى میرزا حسام‌‌السلطنه، پسر هشتم فتحعلى شاه قاجار بوده و از فضلا و خطباى (آخوند بوده) قاجاریه است. در سال 1264 ق. در تبریز متولد و در سال 1336 ق. در تهران درگذشت و در صحن حضرت عبدالعظیم ایوان مقبره ناصرالدین شاه مدفون گردید. /...

حاج ابوالحسن اصفهانى معمار باشى، ملقب به صنیع‌‌الملك در حدود سال 1245 ق. متولد و در سال 1305 ق. در گذشت.  در سال 1300 ق. حاج ابوالحسن عنوان معمارباشى‌‌گرى سلطنتى را كسب كرد. در سال 1303 ق. ترقى كرده اداره بناخانه كه جزو ادارات امین‌‌السلطان بود به وى واگذار شد كه در این شغل خیلى...

(زاده 1285 مشهد) فرزند سلیمان حشمت الممالك، تحصیلات ابتدائى را در مشهد و تحصیلات متوسطه را در دارالفنون تهران به اتمام رسانید و براى ادامه تحصیلات به اروپا رفت و در پاریس وارد مدرسه حرف و صنایع شد و عاقبت از دانشكده الكترونیك تولوز درجه مهندسى گرفت

حاجى میرزا ابوالحسن خان ایلچى (ایلچى = وزیر مختار، سفیر) پسر میرزا محمدعلى، برخاسته از توابع اصفهان و خواهرزاده حاج ابراهیم‌‌خان اعتمادالدوله شیرازى، صدراعظم آغامحمدخان و فتحعلى شاه بوده و پدرش در عهد كریم‌‌خان به سر رشته‌‌دارى سپاه مأمور بود. ابوالحسن خان به سبب بستگى به اعتمادالدوله مدتى حاكم شوشتر شد. بعد از گرفتارى اعتمادالدوله...

ابوالفتح میرزا مؤیدالدوله پسرِ بزرگِ سلطان مراد میرزا حسام‌‌السلطنه و داماد ناصرالدین شاه (شوهر افسرالدوله)، كه سجع مُهر او چنین بوده: «مؤیدالدوله ابوالفتح راد، صحرشه و گوهر سلطان مراد«. در سال 1288 ق. كه حكومت اصفهان به حسام‌‌السلطنه داده شد، او ابوالفتح میرزا پسر خود را به پیشكارى میرزا محمدحسین ناظم‌‌الملك به حكومت اصفهان فرستاد....

از تجار معروف تهران در دوره ناصرى است. مدرسه و مسجد جامع ابواالفتح (فتحیه) در خیابان رى كوچه حاج ابوالفتح از بناهاى وى مى‌‌باشد.  متن كتیبه كاشى سر در مدرسه چنین است: «هوالواقف على‌‌الضمایر. در عهد دولت خسرو صاحب‌‌قران ناصرالدین شاه… بناى این مسجد و مدرسه مشهوره به فتحیه را مرحمت و غفران پناه الحاج...