محمد بن حماد تهرانی رازی

محمد بن حماد تهرانی رازی - نام تهران نخستین بار در نام و نشان محمد بن حمّاد تهرانی رازی، از محدثان و رجال نامدار سده ۳قمری/۹میلادی آمده است. او که در ری، بغداد، مصر و شام حدیث می‌گفت، در ۲۶۱ق. و یا به روایتی ۲۷۱ق. در عسقلان شام درگذشت. ( ابن ابی‌حاتم، عبدالرحمان، الجرح و التعدیل، ج۷، ص۲۴۰، بیروت، ۱۳۷۲ق/۱۹۵۲م.؛ خطیب بغدادی، احمد، تاریخ بغداد، ج۲، ص۲۷۰، بیروت، دار الکتب العلمیة؛ سمعانی، عبدالکریم، الانساب، ج۹، ص۱۰۶؛ ابن جوزی، عبدالرحمان، المنتظم، ج۱۲، ۱۷۰و۲۴۷) وجود این نسبت در سده ۳ق مؤید آن است که قریه یا روستای تهران دست‌کم در نخستین سده‌های دوره اسلامی، و به اقرب احتمال بسیار پیش از آن وجود داشته است.( عدل، شهریار، باغ مسکونی یا تهران درگذشته‌های دور از پیدایش تا عهد صفوی، ج۱، ۱۴، تهران پایتخت دویست ساله، به کوشش شهریار عدل و برناد اورکاد، ترجمه ابوالحسن سروقد مقدم، تهران، ۱۳۷۵ش.) به هر حال تا پیش از حمله مغول، تهران به صورت روستایی نه چندان معتبر باقی بود و برپایه اسناد و مدارک تاریخی، روستاهای همسایه آن همچون دولاب، تجریش و حتی ونک (ایوان) از شهرت بیشتری نسبت به آن برخوردار بودند./ تکمیل همایون، ناصر، تاریخ اجتماعی و فرهنگی تهران، ج۱، ۳۵، تهران، ۱۳۷۷ش.