اتومبیل

اتومبیل - مظفرالدین شاه ۳ بار در سال‌های ۱۳۱۶ و ۱۳۱۹ و ۱۳۲۳ق به اروپا سفر کرد. ره‌آورد سفر اول استخدام چند بلژیکی برای مستشاری ادارات بود. نوز را برای گمرک، انگلس را برای مالیه، پریم را برای ضرابخانه، و هنبیک را برای وزارت خارجه استخدام کردند.(شرح زندگانی من، ج۱، ۴۹۲، ۱۳۷۱ش.) درباره اصلاح مالیه و ضرابخانه چندان کاری صورت نگرفت، جز آن‌که در ۱۳۱۹ق./۱۹۰۱م. سکه نیکل ضرب گردید و سال بعد ساختمانی برای ضرابخانه در جاده شمیران کمی بالاتر از قصر قاجار ساخته شد. از پیشرفت‌های دیگر در این زمینه کوشش‌هایی برای ایجاد صندوق مالیات به روش اروپا و ایجاد تمبر برای برات‌های دولتی بود. در دوره مظفری که باب مراوده با اروپا نسبت به دوره ناصری گشوده‌تر شد، پدیده‌های شهرنشینی اروپایی نیز با آزادی و فراوانی بیشتری به تهران وارد گردید. از مهم‌ترین این پدیده‌ها یکی اتومبیل و دیگری سینما بود. ظاهراً مظفرالدین شاه در سفر اول خویش به اروپا دو اتومبیل خرید و همراه با دو راننده فرانسوی به تهران آورد(بیگی، تهران قدیم، ج۱، ۱۷۳، ۱۳۶۶ش.) اما ناظم‌الاسلام کرماني زمان شيوع کالسکه بخار را در ۱۳۲۱ق./۱۹۰۳م. ياد کرده است. نخستين سينماي عمومي در تهران در ۱۳۱۹ق. داير شد؛ چنان‌که ناظم‌الاسلام کرمانی به پیدا شدن پدیده‌ای به نام چراغ سِحری اشاره کرده است.( تاریخ بیداری ایرانیان، ج۱، ۵۶۲-۵۶۳، ۱۳۶۳ش.) سیرک نیز از پدیده‌های جدیدی است که در ۱۳۱۵ق./۱۸۹۷م.نخستین‌بار در تهران به راه افتاد. در دوره مظفری از ساختمان‌سازی‌ها و اقدامات بزرگ شهری نظیر آنچه در دوره ناصری درباره نوسازی در حوزه اطراف ارگ صورت گرفت، خبری نبود. تنها کار عمرانی مهمی که به خرج دولت در داخل شهر سراغ داریم، تسطیح و سنگ‌فرش کردن برخی از معابر تهران است که در ۱۳۱۶ق. مقارن سفر شاه به اروپا صورت گرفت.