امیرکبیر به اقدامات مؤثری در بهبود وضع بهداشت شهر تهران دست زد، از آن جمله: یکی آبله‌کوبی کودکان و دیگر توجه به امر جمع‌آوری زباله، دیوار کشیدن دور یخچال‌ها و سرپوشیده کردن نهرها بود که در ۱۲۶۷ق/۱۸۵۱م محمود خان کلانتر مأمور آن گردید. [۱۹۹][۲۰۰][۲۰۱] مطالب روزنامه وقایع اتفاقیه در ۱۲۶۷ق مشحون از پیدا شدن آگاهی‌های تازه درباره رابطه آلودگی آب و محیط زیست شهری با شیوع بیماری‌های واگیردار و کوشش برای رعایت بهداشت عمومی است (شم‌ ۱۴، مورخ ۷ رجب ۱۲۶۷).
تأسیس دارالفنون در توسعه عملی علم طب و تأسیس بیمارستان و دواخانه به سبک جدید مؤثر بود. اعتمادالسلطنه تأسیس اولین بیمارستان در تهران را در وقایع سال ۱۲۶۸ق/ ۱۸۵۲م یاد کرده است. بنای این بیمارستان در ۱۲۶۶ق آغاز شد و در ربیع‌الاول ۱۲۶۸ افتتاح گردید. دواخانه مخصوصی هم داشت و در نخستین سال کار بیمارستان از ربیع‌الاول ۱۲۶۸ تا ربیع‌الآخر ۱۲۶۹ شمار بیمارانی که مراجعه کرده بودند، به ۲۳۸‘۲ تن رسید.
پولاک، اولین معلم طب دارالفنون، در سفرنامه‌اش می‌نویسد که اولین بیمارستان در سومین سال اقامت وی در تهران، مطابق با ۱۲۷۱ق/۱۸۵۵م، به وسیله خود وی ایجاد شد. بیمارستان در خارج شهر و در کنار راهی ساخته شد که بعدها خیابان علاءالدوله در بستر آن شکل گرفت. در ۱۲۹۰ق/۱۸۷۳م دومین بیمارستان تهران ساخته شد. تأسیس این بیمارستان به همت اعتضادالسلطنه، وزیر علوم صورت گرفت و جای آن در نزدیک میدان مشق بود که امروزه بیمارستان سینا در آن واقع است. اعتمادالسلطنه در ۱۲۹۳ق/ ۱۸۷۶م گزارش می‌دهد که مجلس حافظ الصحه در دارالخلافه به ریاست نواب والا اعتضادالسلطنه وزیر علوم و معادن در کمال نظم دایر است.[۲۰۲] در هر جلسه موالید و متوفیات چند روز و یا حدود یک ماه تهران قرائت می‌گردید و درباره علت مرگ و میرها هم بررسی‌های لازم به عمل می‌آمد. در ۱۳۰۶ق/۱۸۸۹م بیمارستان دیگری در خیابان دوشان‌تپه تهران در اراضیِ میرزا علی‌خان امین‌الدوله به خرج مبلغان مذهبی آمریکایی تأسیس‌ گردید که ۵۰ هزار دلار آمریکا صرف آن شد. [۲۰۳]
۱۹۹. ↑ اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة ‌البلدان، ج۲، ص۱۰۵۰، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۷ش.
۲۰۰. ↑ اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة ‌البلدان، ج۲، ص۱۰۵۲، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۷ش.
۲۰۱. ↑ اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة ‌البلدان، ج۲، ص۱۰۵۶، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۷ش.
۲۰۲. ↑ اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة ‌البلدان، ج۲، ص۱۷۸۷، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۷ش.
۲۰۳. ↑ سدیدالسلطنه، محمدعلی، سفرنامه، ج۱، ص۳۹۱، به کوشش احمد اقتداری، تهران، ۱۳۶۲ش.