کوچههای داخل ارگ برای آنکه قابل حرکت کالسکه شود، سنگفرش گردید، به شکلی که قسمت سوارهرو در وسط پایینتر، و پیادهروها در دو طرف مرتفعتر واقع شده بود و چون دولت استفاده از کالسکه را ترغیب و تشویق میکرد، نیاز به خیابانهای کالسکهرو افزایش یافت. [۲۰۵]
نوسازی سبزهمیدان و اطراف آن به ابتکار امیرکبیر در ۱۲۶۹ق توسط حاج علی خان مقدم مراغهای [۲۰۶] صورت گرفت. طرح این تغییرات به صورت یک نقشه همراه با نمای میدان در دست است. [۲۰۷]
طی این نوسازی تیر قاپوق یا دار را از سبزهمیدان به میدان جلو دروازه نو در جنوب شهر بردند که تا دوره معاصر به میدان اعدام مشهور بود. در جنوب میدان، بازار و سرای امیر ساخته شد که جایگاه کلاهدوزان و کفشدوزان شد و به بازار کفاشها شهرت یافت. [۲۰۸] احداث بازار و کاروانسرای امیر در این حوزه از شهر چنان رونقی پدید آورد که در ۱۲۷۰ق تیمچه حاجبالدوله نیز جنب سرای امیر احداث گردید. [۲۰۹] پولاک درباره این بازار و کاروانسرای نوساز مینویسد: پیش از اینها بازار و کاروانسراها هم تنگ و هم کوتاه بود تا آنکه در زمان وزارت میرزا تقیخان بازار وسیع امیر با کاروانسراهایش ساخته شد. وسایل و اثاث آن مجلل است، حیاطها و باغچهها همه بزرگ و باشکوه ساخته شدهاند و پس از قصر سلطنتی دیدنیترین چیز سراسر شهر به شمار میرود. بازارهای دیگر که از نظر زیبایی در درجات بعد قرار دارد، در دنبال این بازار ساخته شده، یا در خیابانهای دورتر واقع است. [۲۱۰]
در سمت غربی سبزهمیدان، در بازار موسوم به بازار صندوقدار، مجمعالصنایع ساخته شد. فکر تأسیس این مجموعه کارگاهها [۲۱۱] نیز از امیرکبیر بود، ولی پس از مرگ او به مرحله بهرهبرداری رسید. در مجمعالصنایع که بیشتر مشتمل بر کارگاههای سازنده ابزار و ادوات و ملزومات نظامی بود، سازندگان و تعمیرکاران کالاها و ادوات مدرن و به اصطلاح اجناس فرنگی نیز وجود داشت. [۲۱۲]
.205 ↑ اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة البلدان، ج۲، ص۱۰۶۴-۱۰۶۵، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۷ش.
۲۰۶. ↑ خاطرات، به کوشش حسینقلی شقاقی، تهران، ۱۳۶۲ش.
۲۰۷. ↑ بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران، ج۱، ص۶۳، قم، ۱۳۵۰ش.
۲۰۸. ↑ اعتمادالسلطنه، محمدحسن، المآثر و الآثار، ج۱، ص۹۱، به کوشش ایرج افشار، تهران، ۱۳۶۳ش.
۲۰۹. ↑ گوبینو، ژ. آ، سفرنامه، ج۱، ص۲۶۱، سه سال در آسیا، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، ۱۳۶۷ش.
۲۱۰. ↑ پولاک، یاکوب ادوارد، سفرنامه، ج۱، ص۶۶، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران، ۱۳۶۱ش.
۲۱۱. ↑ به کوشش سیروس سعدوندیان و منصوره اتحادیه، تهران، ۱۳۶۸ش.
۲۱۲. ↑ اعتمادالسلطنه، محمدحسن، المآثر و الآثار، ج۱، ص۹۳، به کوشش ایرج افشار، تهران، ۱۳۶۳ش.