ژتون – ژتون برای اولین بار در فرانسه در قرون وسطی ظاهر شد، از آن به عنوان ابزاری برای محاسبه استفاده میشد. ژتون عبارتند از تکه یا پولک فلزی، کاغذی، پلاستیکی و … است که جای پول داد و ستد میشود. ژتون فلزی بیشتر مانند سکه دایره شکل است و روی آن نام مؤسسه و مبلغ یا ارزش حک شدهاست. در مواردی نیز مورد مصرف ژتون روی آن حک میشود مانند ژتون گوشت، ژتون نان. در گذشته ژتون کاربردهای زیادی داشت و میتوان گفت ابزاری بود برای استفاده در اتوماسیون مجامع کوچک شهری و سازمانی مانند مراکز تفریحی، شهربازیها، کازینوها، غذاخوریهای موسسات و سازمانها، راهآهنها، خطوط اتوبوسرانی و تاکسیرانی، فروشگاههای زنجیره ای، فروشگاههای مصرف موسسات و سازمانها، تلفنها، کارواشها و…
«جتون یا ژتون نشانه یا مدال سکه مانند است که از قرن سیزدهم تا هجدهم در سراسر اروپا تولید می شد. آنها به عنوان پیشخوان برای استفاده در محاسبه در یک صفحه شمارش، مانند چرتکه تولید شده اند. آنها همچنین به عنوان جایگزین پول در بازی ها، مانند تراشه های مدرن کازینو یا تراشه های پوکر، مورد استفاده قرار گرفتند. هزاران ژتون مختلف، عمدتاً دارای طرح های مذهبی و آموزشی و همچنین پرتره هایی وجود دارد که آخرین آنها بیشتر شبیه ضرب سکه، تا حدودی شبیه به سکه های یادبود مدرن و بدون گردش است. ژتون تلفظ فرانسه و جتون تلفظ انگلیسی آن است.»
Pullan, J. M. 1968 The history of the abacus. London: Hutchinson. p. 76. ISBN 0-09-089410-3. OCLC 38989.
فهرست برخی از ژتون های بکار رفته در دوره پهلوی:
ژتونهای ویژه خطوط اتوبوسرانی در تهران. دوره پهلوی
ژتونهای شرکت تعاونی راهآهن بندر شاه. ویژه قحطی در جنگ جهانی دوم. دوره پهلوی
ژتونهای مهمانخانه نادری، دوره پهلوی.