پارك ظل‏السلطان – ظل‏ السلطان در صفحۀ 164 «تاريخ سرگذشت مسعودى» از اين پارك با نام پارك مسعودآباد ياد مى‏كند. اين پارك در خارج حصار صفوى و داخل حصار ناصرى در شمال شرقى تهران بوده است.

 بعدها اراضى پارك تقسيم و در آن خانه ساخته شد و از آن باغ بزرگ جز خيابان مسعود كه آن را به دو نيمه غربى و شرقى تقسيم كرده و اگر بازمانده‏اى از نام اوليه باغ باشد چيزى برجا نيست. ظل‏السلطان درباره بناهاى خود در ادامه آورده: «عمارت من در شهر تهران است و پارك من در خود تهران و جلاليه در بيرون دروازه و سعدآباد در شميران است. »

 بايد دقت شود كه هر دو باغ داخل شهر ظل‏السلطان را با نام پارك نوشته‏اند. منظور از پارك مسعوديه همان باغى است كه در جنوب غربى ميدان بهارستان و محل آموزش پرورش كنونى است و پارك مسعودآباد نيز باغى كه اكنون اثرى از آن نمانده و جنوب خيابان هدايت و با فاصله‏اى در غرب پارك امين‏الدوله بوده است. در پانوشت صفحه 293 ترجمه سفرنامه اورسل به نقل از «سياست و اقتصاد عصر صفوى» آمده است:

 «پارك مسعوديه تنها 5 هزار كوزه گل (گلدان) و 6 هزار چليك نارنج و غيره داشت. » ¬ عمارت مسعوديه.

 «مطابق نقشه تهران ترسيم حاج عبدالغفار نجم ‏الدوله اين پارك در محدوده زير قرار داشته است:

 شمالاً خيابان بى‏نام (هدايت)، شرقاً خيابان بى‏نام (صفى عليشاه)، جنوباً خيابان بى‏نام (خانقاه / مصباح) و غرباً خيابان بى‏نام (تنكابن / پورمحمدى). »

 اعتمادالسلطنه درباره آن نوشته است: «پارك نواب اشرف والا سلطان مسعود ميرزا ظل‏السلطان كه بر جوسقى شگرف و بحيره‏اى ژرف اشتمال دارد. »/ المآثر والآثار، ص 86.

 اعتمادالسلطنه در شرح خاطرات روز شنبه 18 صفحه 1305ق. خود به انتقاد از بناى عمارت آن پرداخته و مى‏نويسد:

 «عصر پارك ظل‏السلطان رفتم. بسيار بد عمارتى ساخته بود. معلوم نيست سر و ته آن كدام است. قريب شصت هزار تومان خرج شده. رعيت بيچاره ايران بايد از گرسنگى بميرند شاهنشاهزاده دخل كنند و بيهوده مصرف نمايند. »

 در غرب پارك ظل‏السلطان كه محله باغ شاه ذكر گرديده، در نقشه نجم‏الدوله باغ ديگرى به نام باغ جلال‏الملك قرار داشته كه به جعفر قلى‏خان جلال‏الملك پسر عيسى‏خان والى برادر مهد عليا تعلق داشته است / تهران به روايت تاريخ، ص 1255.

ارسال دیدگاه

ایمیل شما نمایش داده نخواهد شد.