وزیرالوزرا

وزیرالوزرا – میرزا محمدعلی مایل (؟ -پیش از ۱۸۳۴م/۱۲۵۰ق) مستوفی ملقب به «وزیرالوزرا» از مشاورین عباس میرزا، است. او فرزند میرزا کاظم آشتیانی فرزند آقا محسن آشتیانی بود. وی شاعر(متخلص به مایل) و ادیب فارسی و مستوفی دربار قاجار در عصر فتحعلی‌شاه قاجار بود. در آن زمان، پدرش میرزا کاظم آشتیانی مستوفی‌الممالک دربار کریم‌خان زند بود.( اثر آفرینان، ج۵، ۱۲۱) او در جوانی در علوم عربی، ادبیات، حساب، عروض، حکمت، فلسفه اشراق، فقه و اصول تبحر یافت. او ابتدا مستوفی تبریز و پیشکار عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی‌شاه بود و در دوران تصدی میرزا عیسی قائم‌مقام دستیاری و معاونت او را برعهده داشت. در سال ۱۲۳۸ قمری مأمور عقد عهدنامه ارزروم شد. مایل برای مدتی از سوی عباس میرزا به پیشکاری محمدشاه قاجار گماشته شد، ولی پیش از جلوس محمدشاه به تخت سلطنت درگذشت. ( اثر آفرینان، ج۵، ۱۲۱)( مجمع‌الفصحاء، ج۲، ۴۸۳) مایل از ارادتمندان مجذوب علیشاه همدانی بود.( اثر آفرینان، ج۵، ۱۲۱) او با عبدالرزاق دنبلی و قائم‌مقام فراهانی همدم بود و ذکر او در منشآت قائم‌مقام مکرر آمده است.( سبک شناسی، ج۳، ۳۳۵) مایل علاوه بر نظم در نثر نیز دست داشت. از او قصاید بسیاری در مدح امیرالمؤمنین برجای مانده است.( اثر آفرینان، ج۵، ۱۲۱) خاندان‌های مستوفی‌الممالکی، دفتری، متین‌دفتری، مصدق، میکده، وثوق، قوام، شکوه، دادور، فرهاد، فرهادمعتمد و مقتدر از نوادگان آقا محسن هستند./ متین دفتری، خاطرات یک نخست وزیر، ۱۳۷۱، ۱۳–۱۷.