تأسیس دارالفنون در ۱۲۶۸ق/۱۸۵۱م تأثیری بسزا در انتقال دانش و فن نوین به ایران و به کارگیری آن در زمینه‌های مختلف شد. در دوره‌های پس از تأسیس دارالفنون بیش‌تر رجال اصلاح‌طلب یا کسانی که مصدر اقدامی تازه شدند، در دارالفنون درس خوانده بودند. دارالفنون در یک دوره ۴۴ ساله از ۱۲ رشته تحصیلی حدود ۱۰۰‘۱ نفر فارغ‌التحصیل داشت. [۱۹۵] این افراد در زمینه علوم، مهندسی، ساختمان، پزشکی، موسیقی و نقاشی تخصص داشتند. از ۱۲۷۵ق/۱۸۵۸م امور دولت در قالب ۵ وزارتخانه داخله، خارجه، عدلیه، جنگ، و مالیه و وظایف اداره می‌شد. یک سال بعد با ورود دانش‌آموختگان دارالفنون، در ترکیب اداره شورای دولتی تغییراتی داده شد و وزارت تجارت و صنایع و وزارت علوم به سرپرستی اعتضادالسلطنه هم به شورا افزوده شد. در همین سال افزون بر مجلس شورای دولتی، مجلسی هم به نام مصلحت‌خانه متشکل از ۲۴ عضو دایرگردید. [۱۹۶] این مجلس عمومی‌تر از مجلس شورای وزرا بود و چنین بر می‌آمد که قرار بوده است که چیزی نظیر انجمن‌های ایالتی و ولایتی دایر شود.
از ۱۲۸۱ق/۱۸۶۴م اصلاحات اداری در نظام حکومتی ایران آغاز گردید و مواصلات و ارتباطات نیز با توصیه‌ها و راهنمایی‌های میرزا حسین‌خان سپهسالار بهبود یافت. در ۱۲۸۰ق مسیو کاستگر، مهندس اتریشی که به عنوان معلم دارالفنون و کارشناس امور مهندسی در خدمت دولت ایران بود، مأمور اصلاح راه تهران به کناره دریای مازندران گردید و این راه یک سال پس از آن آماده بهره‌برداری شد. [۱۹۷] در ۱۲۸۱ق تکمله‌ای بر قرارداد ۱۲۷۹ق/۱۸۶۲م ایران و انگلیس درباره استقرار کارشناسان و کارکنان انگلیسی در ایران برای تکمیل خطوط تلگراف سراسری از خانقین به تهران، و از تهران به بوشهر تهیه گردید. همان سال فرمانی درباره تفویض اختیارات بیش‌تر به وزارتخانه‌های سه‌ ‌گانه عسکریه و مالیه و خارجه صادر شد. در ۱۲۸۳ق تقسیم کار میان وزارتخانه‌ها توسعه بیشتری یافت و کوشش شد تا دامنه نفوذ و عمل این وزارتخانه‌ها به ولایات نیز گسترش یابد. [۱۹۸] نخستین تشکیلات پست نوین در ۱۲۹۲ق/۱۸۷۵م توسط ریدر اتریشی در محلی واقع در بازار کنار خندق بنیان‌گذاری شد.
۱۹۵. ↑ تاریخچه معارف ایران، تعلیم و تربیت، ج۱، ص۴۵۹-۴۶۴، تهران، ۱۳۱۳ش، س ۴، شم‌ ۷ و ۸.
۱۹۶. ↑ اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة ‌البلدان، ج۲، ص۱۳۴۰-۱۳۴۱، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۷ش.
۱۹۷. ↑ اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة ‌البلدان، ج۲، ص۱۴۶۵، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۷ش.
۱۹۸. ↑ اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة ‌البلدان، ج۲، ص۱۵۱۲‌، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۷ش.