فامیلی شهبازی

شهبازی یک نام خانوادگی رایج ایرانی است و در اقصی نقاط کشور دیده می شود. این کلمه از شهباز + ی ترکیب شده است. «ی» حرف نسبت است و شهباز یا شاهباز نوعی پرنده شکاری و کمیاب و از شاهین بزرگتر و از باز کوچک تر است. این پرنده سفید رنگ با پنجه و منقار قوی پرنده بومی کشور ایران و محل زندگی آن رشته کوه‌های البرز و زاگرس و قفقاز است. نسل این پرنده کمیاب در حال انقراض است.

شه باز ( شاه باز یا شهباز ) به معنای جوانمرد پاک نژاد اصیل، جوان باشرافت و دلیر نیز آمده است. این پرنده از نمادها و سمبل‌های ایرانیان باستان و آریایی‌ها بوده است. بعضی نوشته‌های کهن آنرا یکی از خدایان و نجات بخش قوم آریا و هدایت‌کننده فرزندان فروهر به ایران زمین یاد شده‌است. مسعودی در مروج‌الذهب می‌نویسد: «جمهور اهل معرفت به پرندگان و دیگر جانوران شکاری – از ایرانی و ترک و رومی و هندی و عرب – گفته‌اند که آن بازی که رنگش به سفیدی می‌زند از همهٔ بازها سریع‌تر، زیباتر، به تنْ نیکوتر و به دلْ بیباک‌تر است، از همه آسان‌تر تربیت می‌پذیرد و در اوج‌گیری و بلندپروازی و دورپروازی از همه نیرومندتر است، زیرا آن حرارت سوزان و جرأت که در او هست در هیچ‌یک از دیگر انواع بازان نیست. اختلاف رنگ‌های بازان در اثر اختلاف زیستگاه‌های آنهاست و، ازین‌رو، به سبب بسیاریِ برف در ارمنستان و خَزَران و گرگان و نواحی همسایه این‌ها در سرزمین تُرکان، بازهای سفید به رنگ سفید خالص در می‌آیند»

در لغتنامه دهخدا چنین آمده‌است: «شهباز. مخفف شاهباز. جانوری است شکاری که به جثه از باز بزرگتر و به گیرائی کمتر می‌باشد و باز بزرگ را نیز گویند. (برهان) شاعران در بیشتر موارد علاوه بر معنی پرنده به معنی زمانه، تقدیر، سرانجام یا به همان معنی کهن و وظیفه شهباز در افسانه‌ها اشاره دارند.(مولف)