صنوف صنعتی ازعصرناصری تا عهد رضاشاه

اجزاى تأسيسات بيوتات سلطنتى در عصر ناصرى چنين بود: خزانه( محل بودجة كشور و ضرابخانه) كه خاندان معيرالممالك مسئوليت خزانه و ضرابخانه را داشتند، خزانة اندرون (خاصه)،ضرابخانه، آشپزخانه(خوانسالارى) و شربت خانه، آبدارخانه، قهوه خانه، فراش خانه، سرايدارخانه، بناخانه و فخارخانه، صندوقخانه و رختدار خانه، ايشيك خانه، كشيك خانه، واسلحه خانه. در دورة مظفرى، نام بيوتات به «ادارة خاصة سلطنتى»، تغيير يافت و دواير وزارت خلوت همايونى، ادارة مهرسلطنتى، باغات سلطنتى، عكاس خانه، و دوايرى ديگر بر آن افزوده شد(مستوفى،بى تا، ج1 ،صص380-420؛ آل داود،1383،ج13،ذيل بيوتات). در دورة قاجار، شمارى از نهادهاى نوين در تشكيلات بيوتات ايجاد شد. اين وجه از توسعه و رشد سازمانى و كاركردى بيوتات تاكنون مورد توجه قرار نگرفته است. از جمله اين نهادها مدرسة دارالفنون و مدرسة مجمع الصنايع است كه دومين مورد، موضوع اين بررسى است.