شاه سلطان حسین در تهران – شاه سلطان حسین، یا شاه حسین یکم، (۱۱۰۱ ش./ ۱۵ نوامبر ۱۷۲۶م. – ۱۰۴۷/ اکتبر ۱۶۶۸) نهمین شاه سلسله صفویان بود. او فرزند و جانشین سلیمان یکم (از زنی گرجی تبار به نام هلنا خانم) بود و و با طغیان محمود افغان سلطنت 29 ساله اش سقوط کرد و سلسله صفویان فروپاشید. وی تمام عمر را تا زمان مرگ پدر در حرمسرا گذرانده بود و از امور مملکتی آگاهی نداشت.
در سال‌های آخر سلطنت شاه سلطان حسین صفوی که نواحی شرقی ایران دستخوش شورش غلزاییان و ابدالیان شد، شاه دربار خود را به قزوین منتقل ساخت( مجمع التواریخ، ج۱، ۳۰-۳۱، ۱۳۶۲ش.) و چون به توصیه‌های مؤکد فتحعلی‌خان وزیر برای مقابله با مهاجمان سرانجام به سوی خراسان روانه شد (ذیقعده ۱۱۳۲) اما از تهران فراتر نرفت(Lockhart، ج۱، ۱۱۷، Cambridge، ۱۹۵۸.) و چند ماه تا اوایل سال ۱۱۳۳ق./۱۷۲۱م.، همراه درباریان و ۱۵ هزار تن قراول و غلامان خاصه در تهران اقامت گزید.( مرآة البلدان، ج۱، ۸۳۲ و۸۳۶، ۱۳۶۷ش.؛ Lockhartج۱، ۱۰، Brentford، ۱۹۳۹.) در این ایام فرستادگانی از طرف سلطان احمد سوم عثمانی و پترکبیر تزار روسیه برای کسب اطلاع از اوضاع و احوال آشفته ایران به تهران آمدند و در «عمارت چهار باغ که عمارت سلطنتی تهران بود» طی تشریفاتی به حضور شاه سلطان حسین رسیدند.( مرآة البلدان، ج۱، ۸۴۱-۸۴۲؛ Lockhart، ج۱، ۱۲۵-۱۲۶، Cambridge، ۱۹۵۸)از دیگر وقایعی که در زمان حضور شاه سلطان حسین در تهران روی داد، توطئه درباریان برضد فتحعلی‌خان، صدر اعظم شایسته وقت، و برکناری او از مقام صدارت عظمی بود. چون با برکناری فتحعلی‌خان، موضوع عزیمت شاه و دربار به خراسان منتفی شد، آنان در اواخر بهار ۱۱۳۳ق./۱۷۲۱م. از تهران به اصفهان رهسپار شدند./ Lockhart، ج۱، ۱۲۶، Cambridge، ۱۹۵۸.
