۲۰ سالی که از عقد عهدنامه ترکمانچای در ۱۲۴۳ق/۱۸۲۸م تا مرگ محمدشاه در ۱۲۶۴ق/۱۸۴۸م به درازا کشید، دوران فقر و رکود همراه با افزایش جمعیت مسکینان در تهران بود. مهاجران فقیر بیشتر در محلههای جنوب شهر (که اجاره یا خرید خانه ارزانتر بود) سکنا میگزیدند. محله محمدیه که در جنوب بازار وقع شده، محصول همین دوران است. با افزایش تراکم و آلودگی، بهخصوص در محلات جنوبی، بیماریهای واگیر نیز تبدیل به یک معضل دائمی شد. آبهای آلوده کانون تولید وبا، حصبه و مالاریا بود؛ چنانکه در سالهای ۱۲۴۸، ۱۲۵۱ و ۱۲۶۱ق مالاریا در ایران شیوع یافت و بسیاری به هلاکت رسیدند. بار اول فقط از دارالخلافه تهران ۲۰ هزار کس تلف شدند و شخص شاه نیز مبتلا شد، ولی سرانجام بهبود یافت. [۱۷۶]
۱۷۶. ↑ اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة البلدان، ج۱، ص۹۳۹، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۷ش.