نقاش و باستان شناس فرانسوى در عهد محمدشاه. به سال 1257 ق. / 1841 م. تهران را دیده و مشاهدات خود را همراه با نقاشى‌‌هایى سودمند به رشته تحریر درآورده است. وى درباره تهران نوشته است: «محیط این شهر بیش از چهار پنج كیلومتر نیست، حصار شهر مانند دیگر شهرها برج‌‌هایى است كه به دور آن خندق حفر كرده‌‌اند.» در صفحه 46 كتاب تهران قدیم تاریخ سفر وى به تهران را 1840 م. / 1256 ق. ذكر شده است.
اوژن فلاندن
فلاندن تصویرى از دروازه شمیران قدیم واقع در مدخل پامنار دارد. در این تصویر نشان داده مى‌‌شود كه مدخلى مستحكم در جلوى دروازه اصلى احداث كرده بودند و نیز قسمت‌‌هایى از باروى شاه طهماسب در این اثر نقاشى به روشنى نمایان است. فلاندن در سفر نامه‌‌اش به توپ مروارید و رسم بست نشستن مردم به جهت مصونیت از تعقیب و مجازات نیز اشاره‌‌اى دارد.
اوژن ناپلئون فلاندن در 15 اوت 1803 متولد شد. محل تولد وى شهر ناپل است. پدر او سردار معروف ناپلئون اول بوده. اوژن قبل از هر چیز علاقه به نقاشى را از پدر به ارث مى‌‌برد. خود او در ابتدا بدون بهره‌‌گیرى از استاد، به نقاشى روى آورد. اولین تابلوهاى معروف اوژن فلاندن یك دختر جوان ناپلى (1835) و چند تابلو از مناظر شهر بروكسل است.
سفر به ایران، در سال 1839 اوژن فلاندن همراه هنرمند معمارى به نام پاسكال كُست از طرف فرهنگستان هنرهاى فرانسه انتخاب مى‌‌گردد و به همراه یك هیئت سیاسى – كه هدف آن تشكیل و مطالعه امكانات برقرارى روابط تجارى سیاسى با ایران بوده – عازم ایران مى‌‌شود. هر چند هیئت سیاسى بدون موفقیت چندانى ایران را در ژوئن 1840 ترك مى‌‌كند، این دو هنرمند، در ایران مى‌‌مانند و طى دو سال با وجود دردسرهاى مالى فراوان، تا حد توان از مناطق باستانى ایران گذر كرده، آثار باستانى را مطالعه نموده و با دقت و هنرمندى از آن‌‌ها طرح تهیه مى‌‌كنند.
حاصل این سفر یك مجموعه شش جلدى به نام سفر به ایران شامل تصاویر ایران باستان، توضیحات مربوط به این تصاویر و نیز تصاویر ایران مدرن (عصر قاجار) است. همچنین اوژن فلاندن شرح كامل سفر خود را با جزئیات در قالب یك سفرنامه منتشر مى‌‌كند. پس از بازگشت از سفر به ایران در سال 1842 این هنرمند مدال شوالیه لژیون دونور دریافت مى‌‌كند.
در سال 1856 وى مجموعه‌‌اى دو جلدى به نام مشرق زمین را به چاپ مى‌‌رساند و در نمایشگاه نقاشى پاریس در 1857 دو اثر دیگر به نام‌‌هاى منظره‌‌اى از فتح طرابلس سوریه و داخل بازار تهران را به نمایش مى‌‌گذارد.
سرانجام اوژن ناپلئون فلاندن به سال 1876 در پاریس بدرود حیات مى‌‌گوید. در كنار تابلوهاى هنرمندانه وى كه در موزه‌‌هاى مختلف فرانسه نگهدارى مى‌‌شود، طرح‌‌هایى كه او از آثار باستانى ایران و بین‌‌النهرین تهیه كرده، حتى تا به امروز منبع بسیار ارزشمندى براى استفاده محققان و علاقه‌‌مندان به معمارى است. / ماهنامه جهان كتاب، ص 6؛ فرهنگ جامع خاورشناسان.
تابلوهاى نقاشى فلاندن از مناظر و ابنیه تهران بسیار با ارزش و گاهى تنها سند بازمانده از آن بنا مى‌‌باشد، نظیر نقاشى باروت‌‌خانه تهران كه تنها سند از قلعه باروت‌‌خانه دارالخلافه است.
