پاتوقهای عصر ناصری و مظفری تهران:

پاتوقهای عصر ناصری و مظفری تهران:
در سال 1269ق.:
-محله عودلاجان: دو پاتوق وجود داشت که یکی بنام پاتوق حیاط شاهی و محله عربها بود و دیگری پاتوق پامنار و راسته دروازه شمیران.
-محله بازار : یک پاتوق بنام پاتوق ملک آباد بود .
-محله چال میدان: سه پاتوق بنام پاتوق سرپولک، پاتوق درب حمام و پاتوق باغ پسته بیک.
در سال ۱۲۷۵ق. در نقشه موسیو کرشش یک «پای طوق» آنهم در محله عودلاجان در امتداد راسته دروازه شمیران و در شمال محله یهودیها و شرق محله حیاط شاهی در نزدیک تکیه دانگی یاد شده است.
در سال ۱۳۰۹ ق. در نقشه نجم الدوله نام این «پای طوق» درج شده است.
کهن ترین و یکتا طوق تهران در دوران قدیم همین طوق بوده است.
در دوره مظفرالدین شاه واژه پاتوق وارد تقسیمات شهری و اداری انتظامی تهران شد و جزوی از تشکیلات نظمیه را تشکیل داد.
در سال ۱۳۱۷ق. تهران به پاتوقهای متعدد تقسیم کردند و هریک را به پاتوقداری سپردند:
– محله دولت: ده پاتوق داشت: پاتوق سید جعفر، پاتوق حاجی عباس، پاتوق نایب محمد، پاتوق نایب محمدعلی، پاتوق نایب آقابابا، پاتوق نایب عزیز، پاتوق نایب حسین، پاتوق نایب محمد بروجردی، پاتوق نایب غلامرضا و پاتوق نایب محمد کاشی.
– محله سنگلج: نه پاتوق داشت: پاتوق نایب شعبان، پاتوق نایب حسین، پاتوق نایب رمضان، پاتوق نایب باقر، پاتوق نایب محمدعلی، پاتوق نایب رضا، پاتوق نایب صحبت، پاتوق نایب سید علی اکبر و پاتوق نایب وهاب.
– محله بازار: پنج پاتوق داشت بنام: پاتوق نایب رجب علما، پاتوق نایب یوسف، پاتوق حاجی اسماعیل نایب، پاتوق نایب اسماعیل و پاتوق نایب شکرالله.
-محله چال میدان: دارای شش پاتوق بود: پاتوق حاجی غلامرضا، پاتوق حاجی رحیم، پاتوق نایب علی، پاتوق نایب جعفر، پاتوق نایب حسن، و پاتوق نایب عباس.(شهبازی، 1398)