منوچهرخان گرجی

منوچهرخان گرجی
خواجه ها گروهی مخصوص و متنفذ بودند که از اوان جوانی( هفت تا ده سالگی) و پیش از فروش به صاحبان نهایی خود، اخته می شدند. وجود خواجه ها برای محافظت اندرون غیر قابل اجتناب بود. ساختمان بدنی خواجه ها بیشتر زنانه بود. فقدان ریش و سبیل حالت خاصی به صورت آنها می داد؛ به طوری که از ظاهرشان نمی شد سنشان را درست حدس زد. خواجه های سیاه نسبت به سایر سیاهانی که وارد ایران می شدند، عمر درازتری داشتند(پولاک، صص177-178). اینها اغلب به کج خلقی، طماعی و پول پرستی و خساست، معروف بودند و استعمال تریاک و مسکرات عیب بزرگ آنها محسوب می‌شد(ویلسن، ص 145). منوچهر خان معتمدالدوله ایچ آقاسی باشی و خواجه باشی دورۀ فتحعلیشاه، یکی از مشهورترین و با نفوذترین این خواجگان بودند. شأن او طوری بود که اکثر اوقات در کارهای بسیار عمدۀ دولتی طرف مشورت فتحعلیشاه واقع می شد (عضدالدوله، ص 45). وی به همراه خسرو خان جزو اسرایی بودند که آقا محمد خان از تفلیس آورد. وی که در 18 سالگی خواجه شده بود، به عنوان وفادارترین و محرمترین خادم شاه در آمد. به گفتة فریزر (Fraser) وی در اواخر به مقام وزارت ارتقا یافت و به حکومت گیلان نیز منصوب شد(فریزر، (1364) ج2،ص120).