ماشین دودی تا مترو

ماشین دودی تا مترو
مترو در جهان
مترو، تراموا و مونوريل، هر سه، قطارهای شهری اند، اما مترو گوی مطلوبیت را در بستر زمان از دو رقیب سمج ربوده است.طرح مترو در نیمه دوم قرن نوزدهم و در اوج شکوفايي صنعتي اروپا و عصر طرح های نو پیدا شد. با پيشرفت فناوری در حوزه راه آهن، نخستین بار، مترو در انگلستان و آلمان مطرح شد و گام نخست را انگلیسی ها در سال ۱۸۶۳ م. در شهر لندن برداشتند و قطار زيرزميني مسافربر را بکارانداختند، اما شاهکار پیش برنده این وسیله، کاربرد نيروي برق براي حرکت بود که اولين بار آلمانی ها در سال ۱۸۹۰ در شهر برلين، آفریدند. حجم جابجایی مسافر با مترو چنان عظيم است که هیچ وسیله ای توان رقابت با آن را ندارد.
متروی تهران
مترو تهران فعالیتش را در سال ۱۳۷۷ /۱۹۹۹ م. آغازید و تا امروز به هفت خط (۲۴۶٫۸ کیلومتر و ۱۲۹ ایستگاه) گسترانید. حمل و نقل ریلی تهران (۱۳۰۵ ق./ ۱۲۶۷ ش.) با راه‌اندازی «واگن اسبی» شرکتی بلژیکی در موسم سالخوردگی ناصرالدین شاه سرگرفت. واگن، اتاق چرخداری بود که دو اسب آن را بر روی ریل آهن می کشیدند.(محبوبی اردکانی. ج2. 328) ماشین دودی (تهران به شاه عبدالعظیم) را هم همین شرکت راه انداخت، ولی تهرانی های خرافه پرست از ترسشان مدتها سوار آن نمی شدند. ورشکستگی شرکت سازنده نزدیک بود که شاه و رجال همراه، تابوی ترس و غربت را شکستند و نخستین بار با آن به ری رفتند و تهرانیان را به این سفر برانگیختند.
جهان با پیشرفتی خیره کننده، قطار را بکار گرفت، اما انگلیس و روس بدسگال (دل بدسگالان پر آتش کنید) به دلایل گوناگون ایران را بیش از پنجاه سال از رواج راه آهن و بهره وری از این نعمت بازداشتند تا حکومت قاجاریه سرآمد. در این زمان ساکنان خاورمیانه از مصر تا هند بیش از ده هزار کیلومتر راه آهن داشتند. در حالیکه ایرانیان با ماشین دودی هفت هشت کیلومتری شان لک و لک کنان، انتظار آینده را میکشیدند.
نخستین برنامه‌ریزی‌ مترو تهران در سال ۱۳۵۰ ش. کلید خورد. فرانسویان در سال ۱۳۵۶ عملیات اجرایی آن را آغاز کردند. پس از انقلاب اسلامی، غلامرضا نیک‌پی شهردار تهران اعدام شد. طرح ساخت مترو، یکی از اتهامات او بود. نیک‌پی، این طرح را راه‌حل مشکل ترافیک تهران می‌دانست و رییس دادگاه انقلاب، آن را کاری استعماری.