زنان در سیاست

زنان در سیاست
در دوره سلطنت آقا محمدخان با توجه به مشغله‌های گوناگون، ناتوانی جنسی و شخصیت جدی وی و همچنین محدودیت‌های سخت حرمسرا، زنان به هیچ وجه در مسایل سیاسی کشور دخالت نمی‌کردند.(پاکروان، امینه، آقامحمدخان، قاچار، ترجمه جهانگیرافکاری، ص۲۳۱.) اما در زمان “فتحعلیشاه” و “ناصرالدین شاه” تا حد زیادی زندگی سیاسی آنان تابعی از زندگی خصوصی آنان بود. فتحعلیشاه حتی در لشکرکشی‌های خود از همراه بردن زنان حرمسرا غلفت نمی‌ورزید. ناصرالدین شاه در برخی مواقع تا هفته‌ها از «حرم خانه» بیرون نمی‌آمد.( مراغه‌ای، زین العابدین، سیاحتنامه ابراهیم بیک، ص۸۸.) از این رو مداخله زنان در مسایل جاری کشور امری اجتناب ناپذیر بود و تماس و مراوده‌ای که شاهان وقت با زنان حرمسرا داشتند، به مراتب بیشتر از تماسی بوده که با رجال کشور داشتند و بیشتر مداخلات از سوی زنان «سوگلی» انجام می‌گرفت؛ زیرا ناصرالدین شاه در هنگام تصمیم‌گیری در مورد مسائل کشوری علاوه بر منجم مخصوص دربار همواره با یکی از زنان سوگلی خود نیز به مشورت می‌پرداخت؛ زیرا اعتقاد داشت که او از نوعی پیشگویی برخوردار می‌باشد.(سرنا، کارلا، سفرنامه کارلاسرنا، ترجمه علی اصغرسعیدی، ص۹۶.) پاره‌ای از زنان حرمسرای ناصرالدین شاه حتی زودتر از صدراعظم وقت از نیات شاه در باب مسائل جاری مملکت آگاه می‌شدند؛ زیرا شاه پیش از اقدام به هر کاری یاداشت‌هایی از کارهای مورد نظر خویش را می‌نوشت و آن را نزد زنان امین حرمسرای خود نگاه می‌داشت.(دولت آبادی، یحیی، حیات یحیی، ج۱، ص۲۶۳.) و ناصرالدین شاه هنگامی که در حرمسرا به صدور فرمانی تصمیم می‌گرفت، این کار را به زنان باسواد حرم واگذار می‌کرد.(معیرالممالک، دوستعلی خان، رجال عصر ناصری، ص۱۰۳.) زنان حرمسرا به پشتوانه قدرت خود در مسایل گوناگون اعمال نفوذ می‌کردند. در مراسم «سلام صبحگاهی» حرمسرا زنان فتحعلیشاه تقاضاهای خود را از طریق یکی از زنان عالی‌رتبه به شاه می‌رساندند.