میسیون آمریکایی به سال ۱۸۸۷ (۱۲۶۶ ش.) زمینی در تهران برای تأسیس مریض‌خانه خریداری کرد. بیمارستان امریکایی در تهران در پائیز سال ۱۸۸۳ رسما به دست دکتر ویشارد گشایش یافت. این طبیب علاوه بر اداره بیمارستان، کلاسی نیز برای تربیت اطباء ایرانی تاسیس کرد. در ۱۳۱۱ق، در اواخر دورۀ سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار، در نزدیکی باغ امین‌الدوله حوالی آب‌سردار، اول خیابان ژاله (مجاهدین اسلام)، مریض‌خانۀ ینگه‌دنیا احداث شد. این بیمارستان مدرسۀ طب و آموزشگاه پرستاری داشت و به فارغ‌التحصیلان مدرک رسمی ‌داده می‌شد. به گفتۀ دکتر ویشارد، بیمارستان آمریکایی ۴۰ تخت برای بستری بیماران داشت و دارای امکانات مناسب برای جراحی بود و در کنار آن یک پزشک‌خانه (مطب پزشک) نیز دایر بود که سالانه حدود ۲۰هزار بیمار به آن مراجعه می‌کردند.(ص ۲۳۴-۲۳۵) بیمارستان آمریکایی افزون‌بر ارائۀ خدمات درمانی، یک موسسۀ آموزش پزشکی نیز به شمار می‌رفت. (فلور، ۲۹-۳۰) پس از جنگ جهانی اول نیز بیمارستان آمریکایی در تهران ادامۀ فعالیت داد. دکتر بلیر که هم‌زمان با فعالیت در بیمارستان آمریکایی، در دانشکدۀ پزشکی تهران نیز به تدریس بیماریهای چشم، حلق و بینی، و تشریح می‌پرداخت، به‌عنوان پزشک بیمارستان آمریکایی فعالیت داشت (الدر، جان، تاریخ میسیون آمریکایی در ایران، ترجمۀ سهیل آذری، تهران، ۱۳۳۳ ش. ۸۴) بیمارستان آمریکایی هم‌زمان با ارائۀ خدمات درمانی، دوره‌های آموزش پزشکی و پرستاری هم برگزار می‌کرد (فلور، ۳۱). در دورۀ مشروطه، گواهی‌نامۀ آموزش پزشکی که از سوی پزشکان بیمارستان آمریکایی صادر می‌گشت، از سوی نهادهای حکومتی و مجلس شورای ملی به رسمیت شناخته می‌شد (روستایی، محسن، تاریخ طب و طبابت در ایران، تهران، ۱۳۸۲ ش. ۱/ ۴، ۱۸)؛ ازجمله ۳ تن از فارغ‌التحصیلان پزشکی بیمارستان آمریکایی در ۱۳۲۸ ق، پس از گذراندن ۶ سال دورۀ آموزشی، از سوی وزارت معارف اجازۀ طبابت و جراحی دریافت کردند (همو، ۱/ ۸۶-۸۷). برنامه‌های آموزشی بیمارستان آمریکایی با آغاز جنگ جهانی اول (۱۳۳۲ ق/ ۱۹۱۴ م) متوقف شد و پس از جنگ (۱۳۳۶ ق/ ۱۹۱۸ م) نیز با تأسیس دانشکدۀ پزشکی نیاز به آموزش در بیمارستان آمریکایی نبود (الدر، ۸۳-۸۴). ویشارد می گوید: سال وبایی ۱۹۰۴ مریض‌خانه بزرگ ما در شرق تهران و خانه‌ای را در غرب تهران برای سایر بیماران در نظر گرفتیم و یک محل هم در شمیران بنیاد یافت. این سه مرکز و همچنین پزشک‌خانه‌ای که در بخش یهودی‌نشین شهر قرار داشت، یک ماه بدون وقفه شب و روز در تلاش بودند و بالاخره تا حدودی شیوع بیماری کنترل شد.گویا در بیمارستان آمریکایی، پزشکان ایرانی نیز فعالیت داشتند. در یک آگهی در روزنامۀ رعد، به تاریخ ۲۵ سنبلۀ (شهریور) ۱۲۹۵، چنین نوشته شده است: «دکتر صفرعلی خان طبیب سابق مریض‌خانۀ ینگی‌دنیایی در آخر خط واگون دروازه‌قزوین محکمه (مطب) دارند» (ویشارد، جان، بیست سال در ایران، ترجمۀ علی پیرنیا، تهران، ۱۳۶۳ ش. ص ۴).

ارسال دیدگاه

ایمیل شما نمایش داده نخواهد شد.