عالی‌ترین ساختمان‌های تهران از لحاظ معماری و تزیینات در داخل محوطه ارگ و به خصوص در قسمت اندرونی و بیرونی باغ گلستان ساخته شده بود [۱۵۷][۱۵۸] که بیش‌تر آن‌ها در دوره ناصری با ساختمان‌های دیگری جایگزین شدند. جیمز موریه که به سبب تألیف کتاب حاجی بابای اصفهانی، در تشریح احوال و روحیات ایرانیان در قالب شخصیتی خیالی مشهور است، به جز این کتاب شرحی از سفر خویش نیز نوشته است که از خلال آن اطلاعات با ارزشی درباره وضع شهر در نخستین سال‌های سلطنت فتحعلی شاه قاجار و کارهایی که در سال‌های ۱۲۲۰ق در دست اقدام بوده، می‌توان به دست آورد. به گفته او در آن دوره عمارات قدیمی شهر چندان خوب نبود و تنها بنایی که قابل اعتنا به شمار می‌رفت، بنای ناتمام مسجد شاه بود و غیر از این مسجد، ۶ مسجد کوچک کم‌اهمیت و سه چهار مدرسه بزرگ نیز وجود داشت. [۱۵۹] ساختمان مسجد شاه را چنین وصف کرده‌اند که بنای آن بس عالی است و حیاط و مقصوره و ایوانی که در سمت جنوب است، به طور ممتاز ساخته شده است و قطعات بسیار بزرگ سنگ‌های مرمر در ازاره مقصوره به کار رفته است… صفه‌های جنبین مقصوره و ایوان هریک بر روی ۱۲ ستون معتبر بنا شده است و در طرف مشرق و مغرب مسجد صفه‌های عالی ساخته شده است. در طرف شمال شرقی شبستانی است که بر روی ۱۲ ستون بنا شده است. درِ بزرگ مسجد محاذی دارالشفا و در سمت شمال آن واقع است. درِ دیگر مسجد دارای جلوخان بسیار وسیعی است که در مدرسه صدر و نیز درِ حمام حاج میرزا آقاسی، صدراعظم محمدشاه قاجار در این جلوخان واقع است. [۱۶۰]
۱۵۷. ↑ ژوبر، پا، مسافرت در ارمنستان و ایران، ج۱، ص۱۷۷، ترجمه علیقلی اعتماد مقدم، تهران، ۱۳۴۷ش.
۱۵۸. ↑ ژوبر، پا، مسافرت در ارمنستان و ایران، ج۱، ص۱۸۱-۱۸۲، ترجمه علیقلی اعتماد مقدم، تهران، ۱۳۴۷ش.
۱۵۹. ↑ اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة البلدان، ج۱، ص۸۵۵-۸۵۶، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۷ش.
۱۶۰. ↑ بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران، ج۱، ص۶۵-۶۷، قم، ۱۳۵۰ش.
تمامی مطالب سایت تحت حمایت قانون «حقوق مولفين» میباشد.
هرگونه سوءاستفاده به هر شکلی يا انتشار مطالب در سایتها یا نشریات، بدون کسب اجازه از مولف و بدون ذکر منبع اکيدا ممنوع است.
همچنین استفاده از مجموعه مقالات بصورت یکجا ممنوع میباشد
تمامی حقوق برای وبسایت تهران نامه محفوظ است. | طراحی و توسعه توسط رایانیتا