فهرست‌ها

کودکستان تهران

کودکستان تهران- نخستین بانو مارگریت سروریان در سال 1289 ش. کودکستانی را در محله‌ حسن آباد تهران گشود. کودکستان او تنها برای خردسالان ارمنی بود و بسیار زود بسته شد. در سال 1302 ش. مودب‌الملک، کودکستانی را در تهران گشوده… ادامه مطلب

کودکستان بانو بِرسابه هوسپیان

کودکستان بانو بِرسابه هوسپیان- بنگرید به کودکستان تهران. ادامه مطلب

کودکستان بانو مارگریت سروریان

کودکستان بانو مارگریت سروریان- بنگرید به کودکستان تهران. ادامه مطلب

کودکستان مودب‌الملک

کودکستان مودب‌الملک- بنگرید به کودکستان تهران. ادامه مطلب

کور شو دور شو

کور شو دور شو- کور شو دور شو.(دو جمله ٔ امری ) شاطران که پیشاپیش حرم پادشاه پیاده می رفتند، این عبارت را می گفتند؛ یعنی حرم پادشاه می گذرد چشم ها بر هم نهید و ازجاده به کنار شوید.… ادامه مطلب

کوشک امیر سلیمانی

کوشک امیرسلیمانی - بنگرید به کاخ امیر سلیمان. ادامه مطلب

کهن پیوند ری و تهران

کهن پیوند ری و تهرانرابطه و خویشاوندی این دو در بستر تاریخ چنان در هم آمیخته که گویی دو روح در یک تن اند.ری در شمار کهن ترین شهرهای عالم است که بدین لحاظ با بابل و نینوا پهلو می… ادامه مطلب

کهن ‌ترین فرهنگ چهار زبانه: لغت فرنگ و پارس

کهن ‌ترین فرهنگ چهار زبانه: لغت فرنگ و پارس آنژلوس دوسن ژوزف لابروس (از کشیشان کَرْمِلِی ساکتان پابرهنه در اوایل دوره صفویه)، نسخه‌ برگردان از روی نسخه چاپی آمستردام هلند منتشر شد.لغت فرنگ و پارس ، تألیف ژوزف لابروس/Joseph Labrosse… ادامه مطلب

کیمیاگر

کیمیاگر در تهران قدیم و در دوران قاجاریه اشخاصی بودند که خود را کیمیاگر می گفتند. آنان مدعی بودند که مشغول آزمایشاتی هستند تا بتوانند مس را طلا کنند. و دارویی (اکسیر) را تهیه نمایند تا عمر انسان را جاودانه… ادامه مطلب

كوچه‌ قبرستاني‌

کوچه قبرستانی - بنگرید به قبرستان سرچشمه ادامه مطلب

گار

گار- ایستگاه راه‌آهن. ادامه مطلب

گارد مخصوص شاه

گارد مخصوص شاه- سوار کشیکخانه (و رئیس کل سواران کشیکخانه را غلام کشیکخانه نیز می‌گفتند. سرکشیکچی باشی، در مواقع سواری شاه، باید ملتزم رکاب می‌شد و سواران یا غلامان او در جلو و عقب می‌بودند تا اگر پیشامدی می‌شد، برای… ادامه مطلب

گچ گرفتن

گچ گرفتن - بنگرید به لای جرز گذاشتن. ادامه مطلب

گذر مهدی موش

گذر مهدی موش - بنگرید به مهدی موش. ادامه مطلب

گذرگاه عابران پیاده در تهران قدیم

گذرگاه عابران پیاده در تهران قدیم - خط کشی عابران محلی تعیین شده برای عبور افراد پیاده از یک خیابان یا جاده یا هر نوع راه دیگر است. گذرگاه پیاده طوری طراحی می‌شود که عابران به صورت گروهی از آن… ادامه مطلب

گردن زدن

گردن زدن- از مجازات های عصر قجر بود. قطع سرِ محکوم ظاهراً به ضرب شمشیر یا مانند آن/ سفرنامه فوروکاوا، 70-169 و 49-48. ادامه مطلب

گرمک

گرمک - میوه ای از جنس طالبی و بسیار نزدیک به آن است. بو و طعم طالبی را ندارد و نرم تر از آن است. امروزه در بازار عرضه نمی شود. در گذشته که موجود بود آن را آب تراش… ادامه مطلب

گوینده روز افتتاح رادیو

گوینده مراسم افتتاح رادیو - رادیو تهران با پیام محمدرضا پهلوی در مقام ولیعهد و احمد متین دفتری، نخست وزیر وقت، افتتاح شد. در منابع تاریخی مشخص نیست اولین جمله ای که چهارم اردیبهشت ۱۳۱۹ از رادیوی تازه تاسیس تهران… ادامه مطلب

گیس بافی زنان تهرانی

گیس بافی زنان تهرانی - معمولاً زنان گیسوان خود را تَکی، هفت تایی بیست و یک‌تایی یا چهل و یک تایی می‌بافتند. زنان تهرانی آن دوره باور داشتند که بی‌حساب بافتن موی شگون ندارد و زندگی زن را آشفته می‌کند.… ادامه مطلب

لامی

لامی آرماند فرانسوا لامی(lamie Armand) افسر مهندس از همراهان ژنرال گاردان در تبریز آموزش ساخت سربازخانه، مهمات، باروت و ساخت توپ را ساماندهی می‌کرد. ادامه مطلب

لای جرز گذاشتن

لای جرز گذاشتن- از مجازات عصر قجر است. زمین را می کنند و محکوم را از گردن به پایین در آن چال می کنند و سوراخ را با دوغاب گچ پر می کنند. با بسته شدن گچ و فشار آن،… ادامه مطلب

لبو

لبو – لبویی یا لبو فروشی از مشاغل دوره گرد تهران قدیم بود که به ویژه در زمستان بسیار فراوان می شد. نحوه پختن آن حرفه ای و به صورت بخار پز بود تا رنگ و مزه چغندر از دست… ادامه مطلب

لت

لت - عبارت است از یک تقسیم‌کننده سنگی که آب قنوات ورودخانه‌ها قبل از رسیدن به پنگ خانه‌ها توسط آن به چندین قسمت تقسیم می‌شده‌است. ادامه مطلب

لقمه کله گربه ای

لقمه کله گربه ای – اصطلاحی بازمانده از روزگار قاجار و اوایل پهلوی است که هنوز قاشق و چنگال به حد غالب در جامعه ایرانی شیوع نیافته بود و مردم با دست لقمه می گرفتند و غذا می خوردند. این… ادامه مطلب

لله

لله – برگرفته از لالا و از اصطلاحات رایج عصر قجری است و به معنای مربی مرد اطفال به خصوص کودکان شاه و رجال، در مقابل دده که مربی زن است، به کار می رفت. ادامه مطلب

لله باشی

لله باشی – ترکیبی متشکل از دو بخش لله و باشی است. لله به معنای مربی مرد اطفال و باشی(باش+ی) به معنی رئیس است. در مجموع رئیس و مسئول لله ها و دده های دربار قاجاریان بوده است. لله باشی… ادامه مطلب

لندن کاری

لندن کاری – رنگ آمیزی گچبری های پرکار و ظریف که آکنده از گل و بلبل و حجم های تزیینی است را گویند. این نوع نقاشی بسیار پرکار و سخت و وقت گیر است و از رنگ های الوان نظیر… ادامه مطلب

لوطی

لوطی - تاریخچه لوطی و لوطی گری جوانمرد و آزاده و خوبروی آيين فتوت و جوانمردي جرياني است که ريشه در باورهاي کهن مذهبي و منش اخلاقي ايرانيان دوران باستان دارد و در مسیر پر فراز و نشیب تاریخ این… ادامه مطلب

لوگوی صنفی در تهران قدیم

لوگوی صنفی در تهران قدیم - در تهران قدیم صنف ها اغلب در اختیار اهالی یک شهر و یا یک قوم و طایفه بود و اعضای صنف شبیه یک حزب عمل می کردند و با یکدیگر مرتبط و متحد بودند… ادامه مطلب

لوله کشی گاز تهران

لوله‌کشی گاز تهران - وجود بقایای آتشکده ها و معابد نظیر آتش جاودانی نزدیک کرکوک که به مشعل بخت النصر معروف بود، در نزدیکی یک مخزن گاز طبیعی قرارداشت. بقایای معابد زرتشتیان نزدیک مسجد سلیمان و روایات تاریخی از آتش… ادامه مطلب

لهجه تهرانی

لهجه تهرانی - بنگرید به لهجه قدیم تهرانی ها. ادامه مطلب

لهجه تهرانی ها

لهجه تهرانی ها - بنگرید به لهجه قدیم تهرانی ها ادامه مطلب

لهجه قدیم تهرانی ها

لهجه تهرانی ها گفتگوی داریوش شهبازی، تاریخ پژوه و تهران شناس با روزنامه همشهری مهر1399 لهجه تهرانی‌ها همان لهجه و زبان سده‌های پیش است؟ میرزاها لهجه تهرانی‌ها را تغییر دادند. تهرانی‌ها در گذشته با لهجه دیگری حرف می‌زدند؛ گویشی که… ادامه مطلب

لیتو گرافی

لیتوگرافی - در دوره محمدشاه، در سال ۱۲۴۸ق./۱۸۳۷م. اولین‌بار در تهران ماهنامه‌ای دولتی انتشار یافت. این نشریه نام مخصوصی نداشت و در آخر صفحه اول آن نشان دولتی ایران چاپ شده بود. همین روزنامه است که پس از تغییراتی محسوس… ادامه مطلب

لیس پس لیس

لیس پس لیس – نوعی بازی بیشتر برای نوجوانان بود. بازی از این قرار بود که سکه را یک نفر از گروه سه چهار نفره به فاصله ای حدود سه متر می انداخت به آن لیس می گفتند و سکه… ادامه مطلب

ماده خبیثه

ماده خبیثه – اعتمادالسلطنه در صفحات 956 و 957 روزنامه خاطرات (1345) از دینامیت به اسم ماده خبیثه یاد کرده است که در کشتن تزار روسیه الکساندر دوم استفاده شد. دینامیت یک ماده انفجاری است که از جذب نیتروگلیسیرین، در… ادامه مطلب

ماژور مالتا

ماژور مالتا - بنگرید به مدارس نظامی در عصر قاجار و مشروطیت ادامه مطلب

مالیات ارضی

مالیات ارضی- مالیات اراضی زراعتی. مالیات غیرمستقیم: در دوره قاجار، در اوایل دوره مشروطه، شامل مالیات‌های زیر بوده: ۱- نمک، ۲- تریاک، ۳- الکلیات یا رسومات، ۴- دخانیات، ۵- ذبایح یا روده، ۶- پوست برّه، ۷- گمرک. مالیات مستغلات: از… ادامه مطلب

مبادله

مبادله- در دورة قاجار، نوشتن سند در دو نسخه بوده که هریک از دو نسخه را یکی از متعاهدین، نزد خود نگه می‌داشتند. ادامه مطلب

مترو

مترو – نخستین بار در صفحه 22 نشریه «نامه شهرداری» تهران، چاپ سال 1320ش. از مترو یاد شده و به توصیف مترو در شهرهای پاریس، لندن و برلن پرداخته شده است. نیز آمده «مسکو به تازگی اقدام به ساختمان مترو… ادامه مطلب

متصدی مخزن تدارکات عسگریه

متصدی مخزن تدارکات عسگریه- رئیس مخازن. ادامه مطلب

مجلس

مجلس - پانزدهم جمادی الآخر ۱۳۲۴ق./۷ اوت ۱۹۰۶م.، در پی عزل عین‌الدوله و جانشینی مشیرالدوله، مظفرالدین‌شاه حکم تشکیل مجلس شورای ملی را در کاخ صاحبقرانیه امضا کرد. همان شب در مدرسه‌ خان مروی به مناسبت امضای قانون اساسی جشن گرفته… ادامه مطلب

مجلس روحانیان نادر در تهران

مجلس روحانیان نادر در تهران - بنگرید به نادر در تهران ادامه مطلب

مجلس شورای دولتی

مجلس شورای دولتی- به امر ناصرالدین شاه، در سال ۱۲۷۵ ق. شش وزارتخانه (داخله، خارجه، جنگ، مالیه، عدلیه و وظایف) جهت شورا، به ریاست میرزا جعفرخان مشیرالدّوله تشکیل شد. در سال ۱۲۸۸ق. مجدداً به امر ناصرالدّین شاه، همان وزرا و… ادامه مطلب

مجلس عالی مجاهدان

مجلس عالی مجاهدان - مجلس عالی مجاهدان در تهران، متشکل از ۵۰۰ نماینده مجلس، نیروهای چریکی، بازاریان و آزادی‌خواهان دربار در ۲۸ جمادی‌الآخر ۱۳۲۷، احمد میرزا پسر بزرگ‌تر محمدعلی شاه را (که در آن زمان بیش از ۱۲ سال نداشت)… ادامه مطلب

مجمع الصنایع

مجمع الصنایع روند نوگـرایی علمــی، اجتماعــی و فرهنگــی در دورۀ قاجــار با تأسیـس مـدارس ویـژه ای مانند دارالفنـون و مجمع الصنـایع همراه است. در مورد دارالفنـون کم و بیش مطالب درخوری در دست است، اما در مورد مدرسۀ مجمع الصنایع،… ادامه مطلب

مجمع الصنايع را منیرالسلطنه خرید

مجمع الصنايع را منیرالسلطنه خرید - وقتى فعاليت مجمع الصنايع به ركود كشيده شد منيرالسلطنه (همسر ناصرالدين شاه) مكان آن را خريدارى كرد و در ايام محرم و صفر در آنجا روضه خوانى برپا مى شد (بازارچه هاى تهران،1336، 41… ادامه مطلب

مجنون‌خان پازوکی

مجنون خان پازوکی- آقامحمدخان پس از فرار از شیراز (۱۱۹۳ق./۱۷۷۹م.) به دعوت مجنون‌خان، رئیس با نفوذ پازوکی‌ها(پازوکی، یا پازُکی، پیزُکی، بازوکی، نام یکی از ایل‌های کرد قدیم ایرانی)، به خوار و ورامین آمد و با میانجی‌گری او با بزرگان قاجار… ادامه مطلب

محاسب‌الدوله

محاسب‌الدوله - میرزا آقاخان محاسب الدّوله (1356 -1274 ق.)، معروف به مصفّی فرزند حسینقلی‌خان بن میرزا محمّد خان بن بیگلرخان اصفهانی فاضل ادیب و ریاضی‌دان اصفهانی بود. او اهل تهران و جزو مشایخ سلسله‏ نعمت‏اللهی صفى علیشاهى در اصفهان بود.… ادامه مطلب

محصّل محاسبات

محصّل محاسبات- مأمور وصول یا رئیس اجرا و وصول مالیات. ادامه مطلب

صفحه 57 از 62

استفاده از مطالب این سایت تنها با ذکر منبع بلامانع است.

web design by ASAGRAPHIC