میدان توپخانه در مخالفت با مشروطه خواهان
مراسم تاج‌گذاری محمدعلی‌شاه در ۵ ذیحجه ۱۳۲۴ق/۲۰ ژانویه ۱۹۰۷م، در ارگ برگذار شد. حدود ۲۰۰ انجمن و شمار بسیاری روزنامه در پایتخت تأسیس شد، اما طولی نکشید که شاه و امین‌السلطان به مخالفت با مشروطه خواهان برخاستند. امین‌السلطان در ۲۱ رجب ۱۳۲۵ ترور شد و شاه قصد برچیدن نظام مشروطه کرد. در ۱۱ ذیقعده ۱۳۲۵ق./۱۷ دسامبر ۱۹۰۷م، دسته رجاله‌ها با تدارک قبلی به میدان توپخانه شتافتند. چادری برپا گشت و از طرف دولت، سوار قزاق و توپ و سایر تدارکات برای حفظ آن‌ها در اطراف میدان مهیا شد. در زمانی کوتاه دو کانون مسلح در برابر یکدیگر صف آراستند. میدان توپخانه موضع حامیان سلطنت استبدادی گردید، و میدان بهارستان که مجلس در آن قرار داشت، کانون جمع آمدن مشروطه‌خواهان و آزادی‌خواهان شد. شاه قبول خواسته‌های مجلس و ملیون را مشروط به برهم خوردن اجتماع بهارستان دانست و تهدید کرد که اگر مجاهدان مسلح از اطراف بهارستان پراکنده نشوند، برای حفظ مملکت به قوه قهریه متوسل خواهد شد. نمایندگان مجلس و سران اجتماع در بهارستان بر اثر این تهدید مردم را با ایراد سخنرانی‌ها و اصرار فراوان از اطراف مجلس پراکنده کردند. بلوای میدان توپخانه به پایان رسید، اما این آرامش دیری نپایید. سوءقصد به شاه در روز ۵ صفر ۱۳۲۶ق./۲۷ فوریه ۱۹۰۸م.، هنگامی‌که محمدعلی شاه آهنگ دوشان‌تپه داشت، او را در اخذ تصمیمی جدی مصمم ساخت و در روز ۴ جمادی‌الاول ۱۳۲۶ق./۵ ژوئن ۱۹۰۸م.، از ارگ به باغشاه رفت و با حملات همه جانبه و استفاده از قدرت توپخانه اقدام به خرابی و غارت مجلس، کانون انجمن‌های پیشرو و قتل چند تن از سران مشروطه‌خواه کرد و در مدت ۱۳ ماه دوره حکومت مستبدانه خود تا زمان فتح تهران، به ارگ بازنگشت.
آزادی‌خواهان تبریز، اصفهان، رشت، مازندران و ایل بختیاری قوایی متحد سامان دادند و در ۱۳۲۷ق./۱۹۰۹م. به دروازه‌های شهر تهران نزدیک شدند. در آن زمان راه‌های منتهی به تهران هیچ‌یک امن نبود. در واقع گویی تمام ایران بر روی شاه بسته بود. راه خراسان و مازندران در تصرف نیروهای آزادی‌خواه مازندران و استراباد؛ راه شاه عبدالعظیم در تصرف بختیاری‌ها و قوای اصفهان؛ راه همدان، قزوین و رشت نیز در ید اردوی کردستان و تبریز و گیلان بود. تنها راه بازمانده موضع‌گیری در باغ سلطنت‌آباد و محل بی‌سیم به منزله پایگاه نظامی بود. ورود یک‌باره آزادی‌خواهان به شهر جنگ خونین ۳ روزه‌ای را در تهران دامن زد. این جنگ، یک جنگ شهری تمام‌عیار بود که دامنه آن از خیابان‌ها به پشت‌بام‌ها و حیاط‌ها و حتی تخریب دیوارهای خانه به خانه نیز کشید. نبردهای چریکی مجاهدان از درون خانه‌ها و نقاط مسلط بر قشون دولتی که با آرایش نظامی در معابر و خیابان‌های اصلی شهر موضع‌گیری می‌کردند، منجر به پیروزی آنان شد.(مغیث‌السلطنه، نامه‌ها، ج۱، ص۱۴۵، ۱۳۶۲ش.)
تمامی مطالب سایت تحت حمایت قانون «حقوق مولفين» میباشد.
هرگونه سوءاستفاده به هر شکلی يا انتشار مطالب در سایتها یا نشریات، بدون کسب اجازه از مولف و بدون ذکر منبع اکيدا ممنوع است.
همچنین استفاده از مجموعه مقالات بصورت یکجا ممنوع میباشد
تمامی حقوق برای وبسایت تهران نامه محفوظ است. | طراحی و توسعه توسط رایانیتا