مدرسه نظام
مدرسه نطام در دوره سلطنت ناصرالدین شاه در شمال ارگ و در خیابان باب همایون قرار داشت. خیابان باب همایون در ۱۲۸۸ق. تقریباً هم‌زمان با ناصریه ساخته شد و چهره آن از ناصریه نیز اروپایی‌تر بود.( ذکاء، ج۱، ص۳۳۹، ۱۳۴۹ش.) کار نوسازی این خیابان برعهده محمدرحیم‌خان علاءالدوله (امیرنظام) گذاشته شد. معبر تنگ قبلی تعریض و کف آن سنگ‌فرش شد و در دو طرف آن پیاده‌رو احداث گردید که به وسیله باغچه‌های درختکاری شده از مسیر سواره‌رو جدا شده بود. در جبهه دو طرف خیابان مغازه‌هایی احداث شد که زیبا‌ترین و نفیس‌ترین کالاها را می‌ساختند، یا عرضه می‌کردند. در دو سر خیابان نیز دو تا از مجلل‌ترین دروازه‌های شهر را ساختند. دروازه جنوبی که کوچک‌تر و ظریف‌تر بود، سردر الماسیه نامیده شد. از جمله بناهای مهم واقع در این خیابان می‌توان از مدرسه نظام، آسیای بخار (۱۲۸۹ق.)، قورخانه، مجمع‌الصنایع و مسجد مهدعلیا نام برد.(جواهرکلام، ج۱، ص۱۲۱-۱۲۲، ۱۳۵۷ش.) نهضت مشروطه در شهر تهران با تشکل آزادی‌خواهان در ۱۳۲۲ق./۱۹۰۴م. در همین دوره آغاز شد. درخواست تأسیس عدالت‌خانه نخستین‌بار از سوی مردم در ۱۶ شوال ۱۳۲۳ق./۱۵ دسامبر ۱۹۰۵م، هم‌زمان با هجرت علما به آستانه حضرت عبدالعظیم و تحصن در آن‌جا در اعتراض به استبداد علاءالدوله حاکم تهران مطرح شد. این تحصن سرانجام در ۱۶ ذیقعده ۱۳۲۳ق./۱۳ ژانویه ۱۹۰۶م، پس از یک ماه با وعده مظفرالدین شاه برای تدوین و اجرای قانون به پایان رسید. ( ملک‌زاده، ج۱، ص۳۰۸-۳۱۰، ۱۳۷۱ش.) علما آنگاه در باغ گلستان و تخت مرمر با شاه ملاقات کردند؛ اما استبداد عین‌الدوله حاکم تهران همچنان ادامه یافت. این فشار سرانجام در ۱۸ جمادی‌الاول ۱۳۲۴ق/۱۱ ژوئیه ۱۹۰۶م، با درگیری قزاقان با طلاب مدرسه و مسجد حاج ابوالحسن، و زخمی شدن ادیب‌الذاکرین و کشته شدن سیدعبدالحمید نهضت را وارد مرحله دوم کرد. به دستور صدرالعلما پیکر عبدالحمید از بالای امامزاده یحیی تا مسجد جامع تشییع گردید. بازار بسته شد و مردم در مسجد جامع برای تأسیس عدالت‌خانه تحصن کردند. علما تصمیم به هجرت به عتبات گرفتند و تجار تهران در سفارتخانه انگلیس، در خیابان علاءالدوله متحص شدند. (ناظم‌الاسلام کرمانی، ج۱، ص۴۰۸-۴۱۴، ۱۳۶۳ش.) 15 جمادی الآخر ۱۳۲۴ق./۷ اوت ۱۹۰۶م، در پی عزل عین‌الدوله و جانشینی مشیرالدوله، مظفرالدین‌شاه حکم تشکیل مجلس شورای ملی را در کاخ صاحبقرانیه امضا کرد. همان شب در مدرسه خان مروی به مناسبت امضای قانون اساسی جشن گرفته شد و تمام شهر را چراغانی کردند. صدراعظم برای محل انعقاد مجلس، عمارت باغ بهارستان را در نظر گرفت. این ملک در این زمان مهمان‌خانه دولت بود. نخستین جلسه برای تدارک انتخابات و تأسیس مجلس شورای ملی در روز شنبه ۲۷ جمادی‌الآخر ۱۳۲۴ق/۲۶ مرداد ۱۲۸۵ش، در مدرسه نظامی، واقع در ارگ [۲۵۲] تشکیل گردید. (به کوشش سیروس سعدوندیان و منصوره اتحادیه، تهران، ۱۳۶۸ش.) این مجلس که تا آن روز نظیرش در تاریخ ایران دیده نشده بود، با بیرق ایران مزین شده، وگل‌های رنگارنگ و شیرینی و میوه بسیار روی میزها را پوشانیده بود و ده‌ها هزار نفر در خیابان‌های اطراف با شادی و شعف فریاد زنده باد مشروطیت، زنده باد ایران می‌کشیدند و دسته‌های گل را به طرف نمایندگانی که به طرف مجلس می‌رفتند، پرتاب می‌کردند و آن‌ها را به حفظ حقوق ملت سوگند می‌دادند.( ملک‌زاده، ج۱، ص۳۸۳، ۱۳۷۱ش.)
پس از تشکیل قشون متحدالشکل، ژاندارمری و قزاقخانه منحل شدند و یک سازمان آموزشی به نام مدارس کل قشون تأسیس و به نام مدرسه کل نظام معروف شد. مدارس نظام شامل چهار کلاس متوسطه و شش کلاس ابتدایی و رکنی از وزارت جنگ بودند.اولین مدیر این مدرسه عزیزالله ضرغامی (1357- ۱۲۶۳) فرمانده نظامی و سیاست‌مدار ایرانی بود. با توسعه فعالیت‌های آموزشی، این مدرسه در پائیز سال ۱۳۰۱ به ساختمان کامران میرزا منتقل شد و به‌تدریج محوطه عمارت و باغ کامران میرزا نیز توسعه پیدا کرد که در زمستان همین سال حبیب‌الله‌خان شیبانی بعد به مأموریت ویژه‌ای اعزام می‌شود و ریاست مدارس نظام به محمد نخجوان (امیر موثق) واگذار شد. در این زمان مدارس نظام توسعه پیدا کرد. دروس ارائه‌شده در مدارس نظام مانند مدرسه نظامی سن سیر فرانسه شامل تاکتیک و خدمات صحرایی، مشق‌های نظامی، ریاضیات، زبان خارجی(فرانسه و انگلیسی) بود. مدارس نظام از سال ۱۳۱۴ تبدیل به دانشکده افسری شد.
تمامی مطالب سایت تحت حمایت قانون «حقوق مولفين» میباشد.
هرگونه سوءاستفاده به هر شکلی يا انتشار مطالب در سایتها یا نشریات، بدون کسب اجازه از مولف و بدون ذکر منبع اکيدا ممنوع است.
همچنین استفاده از مجموعه مقالات بصورت یکجا ممنوع میباشد
تمامی حقوق برای وبسایت تهران نامه محفوظ است. | طراحی و توسعه توسط رایانیتا