شهرنشینی اروپایی
در دوره مظفری ارتباط ایرانیان با فرنگ و بلعکس سفر اروپاییان به ایران آسان تر و بیشتر شد. این امر و تحولات سریع سیاسی-اجتماعی اروپا باعث افزایش سرعت تغییرات درایران شد. مظفرالدین شاه ۳ بار در سال‌های ۱۳۱۶ و ۱۳۱۹ و ۱۳۲۳ق. به اروپا سفر کرد. ره‌آورد سفر اول استخدام چند بلژیکی برای مستشاری ادارات بود. نوز را برای گمرک، انگلس را برای مالیه، پریم را برای ضرابخانه، و هنبیک را برای وزارت خارجه استخدام کردند. (مستوفی، ج۱، ص۴۹۲، ۱۳۷۱ش.) در این دوره باب مراوده با اروپا نسبت به دوره ناصری گشوده‌تر شد، پدیده‌های شهرنشینی اروپایی با آزادی و فراوانی بیشتری به تهران وارد شد. از مهم‌ترین این پدیده‌ها یکی اتومبیل و دیگری سینما بود. ظاهراً مظفرالدین شاه در سفر اول خویش به اروپا دو اتومبیل خرید و همراه با دو راننده فرانسوی به تهران آورد (حسنبیگی، ج۱، ص۱۷۳، ۱۳۶۶ش. ) اما ناظم‌الاسلام کرماني زمان شيوع کالسکه بخار را در ۱۳۲۱ق./۱۹۰۳م ياد کرده است. نخستين سينماي عمومي در تهران در ۱۳۱۹ق. داير شد؛ چنان‌که ناظم‌الاسلام کرمانی به پیدا شدن پدیده‌ای به نام چراغ سِحری اشاره کرده است. ( ناظم‌الاسلام کرمانی، ج۱، ص۵۶۲-۵۶۳، ۱۳۶۳ش.) سیرک نیز از پدیده‌های جدیدی است که در ۱۳۱۵ق./۱۸۹۷م نخستین‌بار در تهران به راه افتاد. در دوره مظفری از ساختمان‌سازی‌ها و اقدامات بزرگ شهری نظیر آنچه در دوره ناصری درباره نوسازی در حوزه اطراف ارگ صورت گرفت، خبری نبود. تنها کار عمرانی مهمی که به خرج دولت در داخل شهر سراغ داریم، تسطیح و سنگ‌فرش کردن برخی از معابر تهران است که در ۱۳۱۶ق. مقارن سفر شاه به اروپا صورت گرفت.

ارسال دیدگاه

ایمیل شما نمایش داده نخواهد شد.