شهرخواندن تهران

شهرخواندن تهران
در دوره ایلخانان پس از افول ورامین در رویدادهای اواخر سده ۸ ق که در دوره ایلخانان جای شهر ری را گرفته بود و مرکزیتِ تومان ری را داشت، تهران رونق و اعتباری دو چندان یافت، (آذری دمیرچی، ۱۳۴۸ش.، ج۱، ۱۳-14) کلاویخو، فرستاده پادشاه اسپانیا به دربار امیرتیمور گورکانی در ۸۰۷ق./۱۴۰۴م. چنـد روزی در تهـران میهمان باباشیخ خان تهران بود.(Clavijo، ج۱، ص۹۸، ۲۰۰۱.) این مطلب مؤید آن است که اهالی محل هم در آن هنگام تهران را شهر می‌خوانده‌اند.(عدل، باغ مسکونی یا تهران درگذشته‌های دور از پیدایش تا عهد صفوی، ج۱، ص۲۰-۲۱، تهران پایتخت دویست ساله، ۱۳۷۵ش.)کلاویخو تهران را شهری بزرگ، خرم و فرح‌زا وصف کرده که بر گرد آن دیواری نبوده، و در آن همه‌گونه وسایل آسایش یافت می‌شده است. به گزارش همو تهران در آن زمان در قلمرو حکومت سلیمان میرزا، داماد تیمور گورکانی قرار داشته است. مقر این امیر تیموری شهر ورامین بوده که کلاویخو آن را شهری بزرگ، اما با خانه‌های اغلب خالی از سکنه و غیرمسکونی توصیف کرده است.( Clavijo، ج۱، ص،98،۱۸۲، ۲۰۰۱) کلاویخو از خانه‌های زیرزمینی تهران یاد نکرده، و نوشته است که او را در اقامتگاه موقت امیر تیمور و در واقع در بهترین خانه تهران، جای دادند. بدون تردید این بنا تنها بنای بیرونی تهران نبوده است، زیرا فردای آن‌ روز بابا شیخ نامی که از بزرگان تهران و مأمور استقبال و پذیرایی از آن‌ها بوده، او و همراهانش را به اتفاق سفرای سلطان مصر که در آن هنگام آن‌ها نیز در تهران به سر می‌بردند، به سرای خود دعوت، و در آن‌جا از آن‌ها پذیرایی کرده است.(همان)