جمعیت

جمعیت
در سال 1286ق، میرزا عبدالغفار از طرف ناصرالدین شاه مأمور سرشماری جمعیت تهران شد. وی کمیته‌ای برای انجام این کار تشکیل داد و طی سه ماه این کار انجام شد. در این سرشماری جمعیت دارالخلافه بجزء سپاه، 256’147 نفر شمارش شد، که از این تعداد سپاهیان، 1148 نفر غلام پیشخدمت و غلام حاضر رکاب و 121 نفر غلام مخصوص بوده اند.
در این سرشماری از جمعیت مردان بزرگ، 568’10 نفر نوکر و 756 نفر غلام سیاه و خواجه، جمعاً 324’11 نفر و از جمله زنان بزرگ، 525’2 کنیز سیاه و 702’3 نفر خدمتکار، جمعاً 327’6 نفر شمارش شده است. در کل تعداد خدمه و مستخدمان روی هم 641’17 نفر شمارش شده¬اند که تقریباً حدود 12 درصد و غلامان و کنیزان سیاه حدود 281’3 نفر و یا 5/2 درصد از کل جمعیت تهران را شامل می شدند.
در این سرشماری، تنها آمار بردگان سیاه آورده شده و از تعداد بردگان سفید رقمی داده نشده است، ولی با توجه به کم بودن تعداد آنها در برابر بردگان سیاه، می¬توان به طور تقریبی بیان کرد که حدود 3 تا 5/3 درصد از جمعیت تهران را غلامان و کنیزان تشکیل می داده اند.
جدول1: سرشماری تهران در سال 1286ق
1- کل جمعیت تهران
کل نیروهای نظامی 256’147
480’8
736’155
2- افرادصاحب خانه
اجاره نشینها 893’101
363’45
147¢256
3- مردان
زنان
کودکان
غلامان
کنیزان
مستخدمان 467’42
063’45
894’40
756
525’2
370’14
کل جمعیت 256’147
(سعدوندیان، (1380)، صص 105- 108)