باقرخان در مجلس مشروطه

باقرخان در مجلس مشروطه
نامه فوري د.س.س . پوكلوسكي-كوزل، زرگنده۲۹مه 1910(11ژوئن=21خرداد 1289ش.)
افتخار دارم بررسي رويدادهاي تهران را از 21مه تا۲۹مه 1910 (3ژوئن تا۱۱ژوئن 21-13 خرداد 1289) به حضور عاليجناب برسانم- با درخواست پذيرش.
بيش از دو هفته از استعفاي سپهدار مي گذرد و به دنبال او همه اعضاي كابينه استعفا داده اند. دوباره كشور بي اداره كننده مي باشد و تنها معاونان وزيران كارهاي روزمره را انجام مي دهند. مجلس كميسيوني مركب از 12تن براي روشن كردن علت بحران هاي مكرر انتخاب كرده است. ولي گفت وگوهاي كميسيون با سپهدار و اسعد(سپهدار از هرگونه گفت وگوي خصوصي سر باز مي زند) سپهدارنتيجه اي نداده است. تنها دو طرف موجود مشخص تر شده اند: يكي تلاش مي كند سپهدار وزيران كنوني را بر سر قدرت نگهدارد و ديگري در دور كردن چهره هاي پيشين و جانشين كردن آنان با چهره هاي جوان، يعني نمايندگان جريان تازه در زندگي ايراني تلاش مي كند. هر دو حزب لحظات كنوني را سرنوشت ساز مي دانند و آماده مي شوند از خواست هاي خود پشتيباني كنند و تنها منتظر تصميم نايب السلطنه مي باشند كه بايد با اين كابينه موافقت نمايد. اگر حزب سپهدار را پر جمعيت و قوي تر بشماريم كه روحانيت نيز در جانب او است، حزب تقي زاده از افراد جوان تر و پرانرژي تر تشكيل شده است. هواداران سپهدار اين روزها ميتينگي پرجمعيت در يكي از مساجد پايتخت ترتيب دادند كه با سخنراني شاگرد يكي از مدارس تهران در موضوع موقعيت بد ايران، خطر از دست دادن استقلال، افزايش شمار ارتش خارجي در كشور و جز آن شروع شد. چند سخنراني در همين موضوع انجام گرفت. سخنرانان مسن علت همه كمبودها را در كمي شمار نمايندگان مجلس و ناشايستگي برخي نمايندگان اعلام كردند. باقرخان كه همراه 10 فدايي مسلح در جلسه حاضر بود، آشكارتر اين موضوع را اعلام كرد. او گفت همه بدبختي ايران در سالهاي اخير نتيجه جاه طلبي و خودخواهي چند تني است كه شاه پيشين را به جدايي از پارلمان رساندند و سپس با موفقيت، در خارج پنهان شدند و مردم ايران بايد جبران كارهاي آنان را بكنند. اكنون اين 6-5 تن دوباره به ايران بازگشته اند و به تحريكات خود ادامه مي دهند و امكان نمي دهند وزيران، نوسازي را كه براي كشور لازم است شروع كنند. باقرخان نيز به نام ملت ايران به اين چند تن اعلام كرد كه يا خود از مجلس بروند، يا آنها را بيرون خواهند راند يا كاملا نابود خواهند كرد. فدائيان حاضر در جلسه با فريادهاي بلند سخنان باقرخان را تاييد و اعلام آمادگي كردند كه همه جانبه دنبال او باشند.
مجلس قوانين اصلي وزارت دارايي را بررسي كرد و پرسش نماينده اي را درباره سرنوشت ناشرين روزنامه ها كه اخيرا نايب السلطنه و كابينه را مسخره كرده بودند با سكوت برگزار كرد. گزارش كميسيون 12نفري درباره علت بحران هاي مكرر كابينه و نتيجه گفت وگو با سردارها و نايب السلطنه با بي علاقگي شنيده شد. از نماينده وكيل الرعايا كه چند كار مالي را به خوبي انجام داده است سپاسگزاري شد و اظهار اميدواري شد كه در آينده نيز به كارهاي مفيد خود در وزارت دارايي ادامه دهد. مطبوعات كه احساس ناروايي كرده اند تلاش خود را دوبرابر كرده اند. ايران نو ، افسانه قو و اردك ماهي وخرچنگ را خطاب به كابينه آورده است(شماره۲۱۲). روزنامه، رويدادهاي اخير اروميه و زنجان را با آب و تاب توصيف مي كند: تنها بهم زنندگان نظم در ايران، البته سربازان روس هستند. روزنامه با دفتر تلگراف سن پترزبورگ كه خبر داده گويا كلداني هاي اروميه در خطر … قرار دارند، مناقشه مي كنند.روزنامه شرق سر مقاله خود را درباره آلمان نگاشته است. با قرار داشتن در اين موضع كه همه بدبختي هاي ايران از روسيه مي باشد، روزنامه خيلي پر حرارت به دولت پيشنهاد مي كند با آلمان دوستي كند كه به تنهايي مي تواند به سماجت روسيه پايان دهد: با كمك آلمان، ايران ترس نخواهد داشت، همه بدبختي ايران از ترسي است كه از فشار ناموجه روس ها دارد (شماره۸۸)
روزنامه استقلال ايران تازه پيدا شده و فورا به نفع نزديكي ايران و آلمان براي نجات از فشار توافق هاي انگليس – روس نظر داده است. مسئله فنلاند در روسيه و رابطه مسلمانان در دوما نسبت به مسئله جشن تعطيل نظر روزنامه مجلس را جلب كرده است كه از آن براي اثبات روابط دشمنانه روسيه به ملت هاي ديگر و مسلمانان ، استفاده كند.(كتاب نارنجي، اسناد سياسي وزارت خارجه (روسيه تزاري)، درباره رويدادهاي انقلاب مشروطه ايران، ج۴، صص 135-134)