پارك ظلالسلطان - ظل السلطان در صفحۀ 164 «تاريخ سرگذشت مسعودى» از اين پارك با نام پارك مسعودآباد ياد مىكند. اين پارك در خارج حصار صفوى و داخل حصار ناصرى در شمال شرقى تهران بوده است.
بعدها اراضى پارك تقسيم و در آن خانه ساخته شد و از آن باغ بزرگ جز خيابان مسعود كه آن را به دو نيمه غربى و شرقى تقسيم كرده و اگر بازماندهاى از نام اوليه باغ باشد چيزى برجا نيست. ظلالسلطان درباره بناهاى خود در ادامه آورده: «عمارت من در شهر تهران است و پارك من در خود تهران و جلاليه در بيرون دروازه و سعدآباد در شميران است. »
بايد دقت شود كه هر دو باغ داخل شهر ظلالسلطان را با نام پارك نوشتهاند. منظور از پارك مسعوديه همان باغى است كه در جنوب غربى ميدان بهارستان و محل آموزش پرورش كنونى است و پارك مسعودآباد نيز باغى كه اكنون اثرى از آن نمانده و جنوب خيابان هدايت و با فاصلهاى در غرب پارك امينالدوله بوده است. در پانوشت صفحه 293 ترجمه سفرنامه اورسل به نقل از «سياست و اقتصاد عصر صفوى» آمده است:
«پارك مسعوديه تنها 5 هزار كوزه گل (گلدان) و 6 هزار چليك نارنج و غيره داشت. » ¬ عمارت مسعوديه.
«مطابق نقشه تهران ترسيم حاج عبدالغفار نجم الدوله اين پارك در محدوده زير قرار داشته است:
شمالاً خيابان بىنام (هدايت)، شرقاً خيابان بىنام (صفى عليشاه)، جنوباً خيابان بىنام (خانقاه / مصباح) و غرباً خيابان بىنام (تنكابن / پورمحمدى). »
اعتمادالسلطنه درباره آن نوشته است: «پارك نواب اشرف والا سلطان مسعود ميرزا ظلالسلطان كه بر جوسقى شگرف و بحيرهاى ژرف اشتمال دارد. »/ المآثر والآثار، ص 86.
اعتمادالسلطنه در شرح خاطرات روز شنبه 18 صفحه 1305ق. خود به انتقاد از بناى عمارت آن پرداخته و مىنويسد:
«عصر پارك ظلالسلطان رفتم. بسيار بد عمارتى ساخته بود. معلوم نيست سر و ته آن كدام است. قريب شصت هزار تومان خرج شده. رعيت بيچاره ايران بايد از گرسنگى بميرند شاهنشاهزاده دخل كنند و بيهوده مصرف نمايند. »
در غرب پارك ظلالسلطان كه محله باغ شاه ذكر گرديده، در نقشه نجمالدوله باغ ديگرى به نام باغ جلالالملك قرار داشته كه به جعفر قلىخان جلالالملك پسر عيسىخان والى برادر مهد عليا تعلق داشته است / تهران به روايت تاريخ، ص 1255.
2017 © All rights reserved.