مهد علیا

مهد علیا- مهد علیا لقبی بود که در عصر قاجاریان به مادرِ بزرگان و شاهان می دادند. «لقبی که به مادر بزرگان و شاهان می دادند و از آن جمله است لقب خیرالنسأبیگم دختر میرعبداﷲخان مرعشی حاکم مازندران مادر شاه عباس صفوی و لقب مادر ناصرالدین شاه قاجار. (از یادداشتهای مؤلف ). لقب مادر شاهان و زنان عالی رتبه ٔ خاندان سلطنتی که صاحب اقتداری بودند مانند مهد علیا گوهرشادآغا و جز او : پادشاه عالم پناه به تعزیه ٔ آن مهد علیا [ خانش بیگم دختر شاه تهماسب اول صفوی ] تشریف قدوم ارزانی داشتند. (فصلی از جامع مفیدی ، مقتبس از رساله ٔ صنعاﷲ نعمت اللهی )»(لغت نامه دهخدا)

 در دودمان قجر سه نفر صاحب این لقب بوده اند.

 مهد علیا اول آسیه خانم دختر محدخان عزالدین لوی قاجار همسر حسینقلی خان، پدر فتحعلی شاه بود.

مهد علیا دوم گلین خانم دختر محمدخان دولو قاجار بیگلربیگی همسر عباس میرزا نایب السلطنه بود.

مهد علیا سوم ملک جهان خانم قوانلوی قاجار دختر محمدقاسم خان قوانلو مادر ناصرالدین شاه بود.  

پیش از قاجاریان هم این لقب در قرون و اعصار و در دوره های مختلف معمول بوده است. در عصر تیموریان گوهرشادبیگم لقب مهد علیا را داشت. در دورهٔ صفویه مادران شاهان و ولیعهدها را مهد علیا لقب می دادند. افزون بر آنها زنانی مانند، خانش بیگم صفوی و فاطمه همسر بهاالله، لقب مهد علیا داشته اند.

مطابق این قانون مصوبه سال 1304 کلیه مناصب و القابی گذشته لغو و اعطای القاب نیز ممنوع شد.