تلمبه فشاری – با انتقال بخشی از آب رودخانه کرج به تهران و با استفاده از آب قنات‌ها امکان دسترسی مردم به آب از طریق تلمبه‌های مخصوصی موسوم به «فشاری» که در بعضی از محله‌های تهران نصب شده بود، فراهم شد. این تلمبه‌ها با استفاده از یک لوله‌کشی محدود، نصب گردید و لوله‌کشی سراسری آب تهران، مدت‌ها بعد به انجام رسید که بحث مربوط به آن را در فصل‌های آینده پی می‌گیریم./ آبنامه تهران، ص 123.
فشاری ستون‌های کوتاهی بودند که در گذرگاه‌ها و خیابان‌های تهران قدیم کار گذاشته می‌شدند. این ستون‌ها که اغلب جنس‌شان از آهن یا فولاد بود به منظور تهیه آب نصب می‌گردید. سر ستون‌ها دارای دکمه‌هایی فلزی بود که مردم می‌بایست جهت تهیه آب این دکمه را با فشار زیاد فشار می‌دادند. پس از فشردن دکمه‌های فلزی آب از شیارهایی جاری می‌شد./ تاریخ آب و فاضلاب در ایران، بهمن آذری، ۱۳۷۹
«علاوه بر میاه قنوات که اختصاص به شرب‌خانه‌ها و کلیه آب‌انبارها داده شده و بیست روز یک مرتبه مرتباً جاری است برای آنکه آب پاک قابل شرب همیشه در دسترس عامه باشد در نقاط ذیل تلمبه‌های مخصوص نصب می‌شود که در هر موقع استفاده از آنها مقدور باشد:
ناحیه شمال شرق: دهنه سرچشمه، پامنار مقابل سفارت قدیم روس، نظامیه مقابل منزل حاج معین‌السلطنه، آب‌سردار، خیابان باب‌همایون، خیابان تخت‌جمشید، خیابان لاله‌زار، ولی‌آباد.
ناحیه شمال غرب و جنوب غرب: چهارراه آقا‌شیخ‌هادی- چهارراه عزیزخان – جلیل‌آباد – میدان شاهپور – خیابان پهلوی (امیریه). چهارراه جنت گلشن – گذر تقی‌خان – تکیه سنگلج – خیابان شاهپور مقابل خانه‌های قوام‌الدوله، اول خیابان خانی‌آباد. ناحیه جنوب شرق: میدان شمس‌العماره»./ اطلاعات، 11 فروردین 1311، بلدیه تهران.
در تعقیب اقداماتی که اداره بلدیه تهران راجع به تهیه آب مشروب پاک برای ساکنین شهر شروع نموده بود اخیراً تلمبه‌هایی در مراکز مهم شهر و خیابان‌ها نصب گردیده است که ساکنین آن نقطه، آب مشروب خود را به وسیله این تلمبه‌ها بردارند. تلمبه‌های مزبور متصل به قنات و قنات‌های مزبور در همه‌جا پوشیده شده که دست نمی‌خورد و بنابراین فقط با تلمبه‌های مزبور می‌توان آب مشروب از قنوات شهر گرفت. اکنون چند دستگاه از این تلمبه‌ها در مراکز مهم نصب گردیده و در نظر است که در سایر مراکز عمومی و مهم شهر نیز نصب نمایند./ بلدیه تهران، اطلاعات، 29 خرداد 1311.
2017 © All rights reserved.