باغ پسته بک

باغ پسته بک- عبدالحسین زرین‌كوب در یادداشتی برای كتاب پسته ایران (تالیف محمدحسن ابریشمی) اشاره می کند: «توجه به این نكته كه آنچه به‌عنوان محصولات غذایی در هر مرز و بوم به دست می‌آید، در ایجاد و پرورش نیروی حیاتی و سجیه و مَنش اقوام تاثیر قابل ملاحظه دارد... ».

جنگل‌های وحشی و خودروی پسته در ناحیه شمال شرقی ایران پیشینه ای باستانی دارد. برخی گفته اند پسته از چهار هزار سال پیش در ایران اهلی و کشت شده است. جمعی می‌گویند پیشینه کشت پسته در ایران به 7000 سال پ. م. باز می‌گردد.

قدیمی ترین اثری که از پسته در جهان به دست آمده، قطعه چوب نیم سوخته ای است مربوط به عصر حجر که در حدود هزار سال پیش در اطراف شهرستان فسا (استان فارس) پیدا شده و هم اکنون در موزه پارس نگهداری می‌شود.

محمد بن جریر طبری (قرن سوم قمری) مبدا پیدایش پسته را همزمان با استقرار حضرت آدم (ع) در کره زمین دانسته که با خود از بهشت آورده است. مسعودی (322 ق. ) در مروج الذهب پسته را ره آورد حضرت آدم از بهشت دانسته است. در تورات نیز از پسته سخن به میان آمده است.

به روایت حکیم فردوسی پادشاه ساسانی فرمان داد پسته را انبار کنند تا بتوانند در مقابل هجوم دشمن مقاومت کنند. هرودوت اشاراتی به کشت پسته ایران دارد. خانلری لفظ فارسی پسته را از مردم نواحی شمال خراسان دانسته و گوید کلمه پسته یک واژه ایرانی بسیار کهن است.

 دانشنامه بریتانیکا پسته را بومی ایران می‌داند. دانشنامه آمریکانا پسته را از آسیای غربی می‌داند. لاروس آن را به آسیای صغیر نسبت می‌دهد، در کتاب دانشنامه فارسی خاورمیانه و نواحی مدیترانه و در کتاب المنجد از ترکستان به عنوان زادگاه پسته یاد کرده اند. برتولدلوفر آمریکایی می‌گوید: نام پسته در زبان‌های دیگر از نام ایرانی این درخت گرفته شده است. درخت پسته از ایران به سایر نقاط رفته است.

با توجه به وجود باغ پسته در محله عودلاجان احتمال کشت این درخت در تهران قدیم قوت می‌گیرد. سابقه ورامین، آباده و داراب در کشت پسته کمتر از 100 سال بوده است.

باغ پسته بك (بيك)، باغى در شمال امامزاده يحيى در غرب تهران داخل حصار صفوى بود. محله آن منسوب به همين باغ است كه مشهور است. بعد مالكيت باغ وقف مى‏گردد.

 «زمانى اين جا باغ پسته بوده و مالك آن بيك بود... در سال 1318 خ. / 1358 ق. طبق نوشته مجله آموزش و پرورش، سال دهم، ش 10 و 11 - وزارت فرهنگ، دبستانى در محل تكيه باغ پسته بيك بنا كرد و در سال 1320 خ. پايان يافت. تكيه و قهوه‏خانه و كوچه باغ پسته بيك آن جا است. » / تاريخ تهران (بلاغى)، ج 1/1، 19.