ایزشنه‌‌گاه

«اندكى بعد از رسیدنم به تهران ارباب جمشید به دیدنم آمد و مرا دعوت كرد كه به خانه و باغ قشنگى كه داشت بروم... حیاط و باغى كه در جنب خانه‌‌اش در شهر است به سبك ایرانى طرح شده است... در یك سوى باغ درى است كه به اتاقى باز مى‌‌شود كه به مثابه ایزشنه گاه یا نمازخانه است و گاه گاه آداب و مناسك دین زردشتى به وسیله مؤبدى در آن‌‌جا انجام مى‌‌گیرد...» / سفرنامه جكسون، ایران در گذشته و حال، ص 473.

 به نظر ایشان كلمه «ایز شنه‌‌گاه« باید یزشن‌‌گاه باشد و احتمالاً مترجم در املا كلمه دچار اشتباه شده است.

 موبد پدرام سروش‌‌پور درباره كلمه یزشن (به فتح یا و زا و سكون شین) مى‌‌نویسد:

 یسن. یسنه / یسنا (اوستایى: yasna فارسى میانه: یسن) معنى آن «ستایش و نیایش» است. موبدان و زرتشتیان در آیین‌‌هاى گوناگون دینى به سرایش آن مى‌‌پرداختند. از جمله مهمترین این مراسم‌‌ها یساخوانى بود كه همزمان با آیین‌‌هاى آغازین گهنبار صورت مى‌‌گرفت. كه به این كار «یزشنه كردن» نیز گفته مى‌‌شد.

 ابراهیم پورداوود در مقدمه كتاب یسنا دلیل اینكه در پارینه هشت تن به «یزشنه» گماشته مى‌‌شدند و امروزه تنها دو موبد مى‌‌باشند را در كاهش انبوه پیروان مزدیسنا پس از حمله اعراب به ایران مى‌‌داند. (پورداود، 1356، ص 16)

 هات‌‌هاى 1 تا 8 شامل ذكر ایزدانى است كه در مراسم «یزشن خوانى« صدا زده مى‌‌شوند. / یسنا جلد اول و دوم، ابراهیم پورداوود، دانشگاه تهران، 1356.