اولین راه آهن در تهران

نخستین خط آهن تهران به شهررى بود كه در سال 1261 خ. امتیاز آن را مهندسى فرانسوى به نام بواتال از ناصرالدین شاه قاجار گرفت. به ماشین‌‌هایى كه در این خط به كار افتادند ماشین دودى مى‌‌گفتند. بواتال بر اساس این امتیاز با چند مهندس بلژیكى، شركت راه آهن و ترامواى ایران را تأسیس كرد.

لوکوموتیو ماشین دودی

 اداره این شركت را بعدها چند بلژیكى به دست گرفتند. شركت مزبور طبق قرارداد 99 ساله با دولت ایران وظیفه داشت كه برنامه وسیعى را در زمینه تأسیس شبكه خط آهن و تراموا در ایران اجرا كند، اما در عمل جز همان یك رشته خط آهن بین تهران و رى راه آهنى نساخت و جاى تراموا هم خط واگن اسبى را ایجاد كرد.

 برعكس اروپا در ایران مالكان با عبور خط آهن از زمین‌‌هاى خود مخالفت نمى‌‌كردند و كارشكنى شركت‌‌هاى حمل و نقل و اعتصابات پى در پى كارگران و اخلالگرى ایشان وجود نداشت، بلكه كهنه‌‌پرستى بعضى از مردم مانع كار بود. در ابتدا مردم به تماشاى ماشین‌‌هاى دودى مى‌‌آمدند، ولى كسى سوار نمى‌‌شد. مهندس بلژیكى وقتى كارش را كساد دید به ناصرالدین شاه مطلب را گزارش كرد. شاه نیز با دسته‌‌اى از مشهورترین افراد و سرداران با ماشین دودى به حضرت عبدالعظیم رفتند. مردم بعد از آن براى استفاده از ماشین دودى هجوم آوردند. بچه‌‌ها در بین راه از آن بالا مى‌‌رفتند و هر قطارى مأمور امنیه داشت كه از این‌‌گونه بچه‌‌ها رفع مزاحمت كند.

ماشین دودی

 اولین بلیتى كه در عهد ناصرى براى ماشین دودى چاپ شد با ارزش سه شاهى بود و در زمان مظفرالدین شاه پنج شاهى شد و زمان احمدشاه به هفت شاهى و بعد، ده شاهى رسید. آخرین مبلغ آن دوریال و نیم بود.  ¬ راه آهن.