ازبكى

محوطه باستانى ازبكى در 73 كیلومترى غرب تهران در منطقه ساوجبلاغ واقع است. در این محوطه تپه‌‌هاى متعددى با نام‌‌هاى تپه ازبكى، كوموش تپه، جیران تپه، مارال تپه، یان  تپه، دوشان تپه، تپه تختگاه قرار دارد.

 در كاوش‌‌هایى كه اخیراً باستان‌‌شناسان كشورمان در آن‌‌جا انجام داده‌‌اند، به آثار ارزشمند تاریخى با قدمت نُه هزار سال دست یافته‌‌اند كه این آثار همگى حكایت از گستره وسیعى از فرهنگ و تاریخ مردمى دارد كه از هفت هزار سال پیش از میلاد تا دوران مادها در این ناحیه زندگى كرده‌‌اند.

 مادها در 2700 سال پیش شهر وسیعى در این محدوده جغرافیایى داشتند كه با روى كار آمدن هخامنشیان كم كم آن شهر متروك و فراموش شده به‌‌طورى‌‌كه در هیچ یك از متون تاریخى اسمى از آن برده نشده است.

 به تازگى پیكره سنگى متعلق به دوره مادها در كاوش‌‌هایى كه در تپه ازبكى انجام شده كشف گردیده است. این مجسمه سنگى استوانه‌‌اى شكل حدود پانزده سانتى‌‌متر ارتفاع دارد، اما از آن‌‌جا كه در قسمت پایین آن آثار شكستگى وجود دارد احتمالاً اندازه اولیه مجسمه حدود هجده سانتى‌‌متر بوده است. این مجسمه در عین سادگى داراى ظرافت خاصى است و كلاهى كه بر سر دارد، مشابه طرح كلاه مادها در نقوش برجسته سنگى در تخت جمشید و صخره‌‌هاى غرب ایران است. / روزنامه همشهرى، 80/9/7 80/7/19 و 80/10/6.