آش قجری

دکتر تولوزان فرانسوی حکیم باشی دربار ایران، برای تطبیق شیوه مداوای خود با سنن ایرانی و توفیق در معالجات، در درجه اول به اطلاع از شیوه تغذیه ایرانیان و ترکیبات غذاهای آن زمان نیاز داشت.

آشپزان قجری

به این منظور از آشپزباشی دربار خواست که رساله جامعی در شرح اجزا و شیوه ترکیب و طریقه تهیه آشامیدنی‌ها و خوردنی‌های متداول در ایران آن زمان تدوین کند. میرزا علی‌اکبرخان آشپزباشی سفارش او را با دقت و جامعیت به انجام رسانید، این رساله را دکتر تولوزان با خود به پاریس برد و پس از او دست به دست گشت تا جزو مجموعه شخصی آقای ایکوسکی درآمد و آقای رضا قوام نژاد عکسی از آن تهیه کرد و دراختیار بنیاد فرهنگ ایران گذارد و این کتاب  در سال ۱۳۵۳ با عنوان «سفره اطعمه» توسط این بنیاد به‌صورت افست منتشر گردید.در این کتاب طرز تهیه ۲۰ نوع آش که در دربار ناصری تهیه می‌شده ذکر شده است. این آش‌ها عبارتند از:

آش آبغوره، آش آبلیمو، آش آب نارنج، آش آلوچه تازه، آش آلوی بخارایی، آش ابوالدرداء، آش اماج، آش انار، آش ترخنه، آش تمرهندی، آش جان عمه، آش جو، آش دندانی، آش درهم جوش، آش دوغ، آش رشته، آش زرشک، آش سرکه شیره، آش سرکه وقند، آش سکنجبین./روزنامه دنیای اقتصاد، مقاله نیم نگاهی به آش در تاریخ ایران، مهدی جمالی‌فر،ش ۳۱۲۲.